Pozostałe

W wirtualnym Muzeum Polskich Korporacji Akademickich zaprezentowano w formie osobnych opracowań historię oraz stan członkowski 12 korporacji wileńskich. Stanowiły one wszystkie znaczące polskie korporacje funkcjonujące w owym czasie w Wilnie. Na temat mniejszych polskich korporacji oraz korporacji mniejszości narodowych wiadomo stosunkowo niewiele. Można mieć nadzieję, że w miarę powiększania zbiorów Archiwum Korporacyjnego także te korporacje doczekają się osobnych opracowań na stronie. Tymczasem już teraz krótko zostaną one zaprezentowane.

Poniższe, fragmentaryczne listy członków pozostałych korporacji wileńskich obejmują łącznie zaledwie 10 nazwisk. Będziemy wdzięczni za ich uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samych korporacjach (vide Poszukiwania).

I. Akademicka Korporacja “Unitania”

Data powstania: 1926 r.
Barwy: jasnoziolona – szara – złota (pierwotnie jasnozielona – bordo – złota)
Dewiza: „Unitas confirmat Poloniam”

Rys historyczny

Unitania została założona w 1926 r. pod nazwą “Unja” przez studentów pochodzenia żydowskiego. Senat Uniwersytetu zatwierdził statut korporacji dnia 3 czerwca 1927 r. Wśród większości korporacji polskich uchodziła za korporację żydowską. Jak jednak podkreślali członkowie samej Unitanii nie była ona związkiem “nacjonalistyczno-żydowskim”, ale stała “na gruncie narodowości polskiej”, choć przyjmowała “członków bez względu na wyznanie”. W konsekwencji Unitania była jednak także wrogo przyjmowana przez część społeczności żydowskiej Wilna.

Celem korporacji była “współpraca z ogółem społeczeństwa polskiego nad szerzeniem polskości i ducha polskiego na Kresach Wschodnich”. W 1928 r. wobec istnienia w Warszawie powstałej wcześniej korporacji Unia zmieniła nazwę na “Unitania” oraz jedną z barw z “bordowej” na “szarą”. W tym czasie Unitania nawiązała przyjazne kontakty z niektórymi korporacjami polskimi, w tym z Konwentem Polonia oraz Vilnensią. Korporacja została rozwiązana w 1938 r. z powodu zbyt małej liczby członków.

Kuratorem korporacji z ramienia uniwersyteckiego Senatu był prof. Franciszek Bossowski (1927 - 1935/36). Siedziby Unitanii mieściły się przy ul. Dominikańskiej 14 (1928/29) oraz przy ul. Dominikańskiej 13/15 (1935/36).

Całkowita ustalona, niekompletna imienna lista członków obejmuje 10 nazwisk.

Lista członków

Leon Butterwasser, założyciel Unitanii, prezes 1927/28
Józef Celmajster, założyciel Unitanii, pierwszy skarbnik 1926/27
Michał Frank, (28 lutego 1907 w Warszawie - 1 listopada 1942 w Auschwitz) student USB, założyciel Unitanii, w czasie wojny działał w konspiracji w AK, po aresztowaniu więziony na Pawiaku i Szucha, w kwietniu 1942 wysłany do Auschwitz, gdzie został zamordowany
Józef Frenkel (Frenkiel), założyciel Unitanii, sekretarz 1928/29
Salezy Fryde, założyciel Unitanii, pierwszy prezes 1926/27, wiceprezes 1928/29
Jan Gołąb, założyciel Unitanii
Feliks Mejnemer, założyciel Unitanii, pierwszy sekretarz 1926/27, prezes 1928/29
Leon Pines, założyciel Unitanii
Ignacy Raft, założyciel Unitanii
Henryk Wieliczański, założyciel Unitanii

II. Akademicka Korporacja Syjonistyczno-Rewzjonistyczna Jordania

Data powstania: 1929 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Jordania powstała w 1930 r. Była korporacją żydowską. Należała do nurtu syjonistyczno-rewizjonistycznego.

III. Akademicka Korporacja Syjonistyczno-Rewzjonistyczna Hasmonea

Data powstania: 1930 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Hasmonea powstała w 1930 r. Była korporacją żydowską. Należała do nurtu syjonistyczno-rewizjonistycznego.

IV. Związek Akademików Niemieckich w Wilnie

Data powstania: 1930 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Związek Akademików Niemieckich w Wilnie (Verein Deutscher Hochschüler Wilna) powstał w 1930 r. W odróżnieniu od innych związków akademików niemieckich w Polsce, nie należał do Zrzeszenia Związków Akademików Niemieckich w Polsce (Verband der Vereine Deutscher Hochschüler in Polen).

V. Akademicka Korporacja Syjonistyczna Betharia

Data powstania: 1931 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Betharia powstała w 1931 r. Była korporacją żydowską. Należała do nurtu korporacji syjonistycznych.

VI. Scorinia

Data powstania: 1931 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Scorinia była korporacją białoruskiej mniejszości narodowej. Na Uniwersytecie była zarejestrowana jako “Białoruskie Stowarzyszenie Akademickie im. Franciszka Skoryny”. Kuratelę nad korporacją z ramienia uniwersyteckiego Senatu sprawował prof. Witold Świda (1935/36).

VII. Korporacja Studentów Ukraińców “Kruty”

Data powstania: pierwsza poł. lat 30-tych
Barwy: bordowa – złota – niebieska
Dewiza: ?

Rys historyczny

Kruty była korporacją ukraińskiej mniejszości narodowej. Kuratelę nad korporacją z ramienia uniwersyteckiego Senatu sprawował prof. Kazimierz Opoczyński (1935/36), a siedziba mieściła się przy ul. Wileńskiej 28/1 (1935/36).

VIII. Akademicki Konwent “Ruthenia Vilnensis”

Data powstania: ?
Barwy: granatowa – złota – biała
Dewiza: ?

Rys historyczny

Ruthenia była korporacją rosyjskiej mniejszości narodowej. Kuratelę z ramienia uniwersyteckiego Senatu sprawował prof. Sergiusz Schilling-Siengalewicz (1935/36), a siedziba mieściła się przy ul. Skopówka 5/4 (1935/36).

Całkowita ustalona, niekompletna imienna lista członków obejmuje dwa nazwiska.

Lista członków

Dymitr Twierdochlebow, (1916 (?) - 1939 k. Wilna) z Nowogórdczyzny, student medycyny USB, zginął tragicznie w pojedynku (prawdopodobnie ostatnim śmiertelnym pojedynku na ziemiach polskich)
Marian Zdziechowski, (30 kwietnia 1861 w Nowosiółkach - 5 października 1938 w Wilnie) - s. Edmunda i Heleny Puljanowskiej, brat Józefa (Arkonia), c. II sem. 1880 Konwent Polonia [nr ew. 845], krytyk, historyk literatury i kultury, filozof, prof. U.J., prof. dziekan, rektor USB, dr h. c. Uniwersytetu w Tartu, członek PAU, członek honorowy Korporacji Ruthenia Vilnensis

IX. Polska Akademicka Konfederacja “Gladia”

Data powstania: przed 1936 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Gildia należała do korporacji typu konfederacyjnego (vide W dwudziestoleciu: korporacje 1918-1939). Kuratorem korporacji z ramienia uniwersyteckiego Senatu był prof. Jan Oko (1935/36).

X. Brygadia

Data powstania: druga poł. lat 30-tych
Barwy: ?
Dewiza: ?

Brygadia powstała prawdopodobnie w drugiej poł. lat 30-tych. Skupiała słuchaczy Szkoły Nauk Politycznych z Wilna.

XI. Tataria

Data powstania: druga poł. lat 30-tych
Barwy: ?
Dewiza: ?

Tataria powstała prawdopodobnie w drugiej poł. lat 30-tych. Skupiała słuchaczy Szkoły Nauk Politycznych z Wilna.

XII. Korpus Stefan Czarniecki

Data powstania: ?
Barwy: ?
Dewiza: ?

Stefan Czarniecki należał do korporacji typu korpusowego (vide W dwudziestoleciu: korporacje 1918-1939).

XIII. Zaporoże

Data powstania: ?
Barwy: ?
Dewiza: ?

Korporacja miała zrzeszać studentów narodowości ukraińskiej.

1) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
2) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków korporacji.

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 17 VII 2010 r.
Ostatnie zmiany: 2 XI 2024 r.

Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Mniejsze i mniej znane korporacje akademickie z Wilna, (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 2 XI 2024 r.

O Archiwum | Muzeum Korporacyjne | Aktualności | Kontakt | English © Archiwum Korporacyjne Nota prawna | Mapa serwisu | created by { re.PUBLIK }