K! Filomatia Vilnensis

Dekiel dra Zygmunta Kuczyńskiego Nazwa:
Polska Korporacja Akademicka Filomatia Vilnensis
Siedziba:
Wilno
Data powstania:
4 III 1928 r.
Barwy:
biała – amarantowa – złota
Dewiza:
„Ojczyzna, Nauka, Cnota”

Rys historyczny

Filomatia Vilnensis, Wilno prawd. ok. 1930 r.
Korporacja Filomatia Vilnensis powstała dnia 4 III 1928 r. z inicjatywy 11 studentów pochodzących głównie z Łodzi i Oszmiany. Pierwotnie planowano założenie związku ściśle nawiązującego do mickiewiczowskich Filomatów pod nazwą “Filomaci Wileńscy”. Idea powołania takiego stowarzyszenia pojawiła się wśród uczniów Gimnazjum B.Bruna w Łodzi w 1926 r. Jego celem miałoby być: umacnianie polskości na kresach wschodnich, zbliżenie z Litwinami w nadziei powołania nowej federacji, utrzymywanie dyscypliny studiów, pomoc wzajemna i ścisłe koleżeństwo. Rektorat USB nie zgodził się jednak na stworzenie organizacji o takiej nazwie z obawy przed “naruszeniem świętych tradycji filomackich”, wyraził natomiast zgodę na powołanie związku w formie korporacji.

Coetus Filomatii Vilnensis, Wilno 1933 r. (?)

W 1932 r. Filomatia połączyła się z Concordią Vilnensis tworząc K! Concordia Filomatiae. Po kilku latach, dnia 13 XI 1935 r. nastąpiło zerwanie unii, gdy siedmiu członków Filomatii zdecydowało się na odnowienie korporacji. Od lutego 1936 r. należała do Związku Polskich Korporacji Akademickich (data starszeństwa związkowego: luty 1936 r.). Kandydowała pod opieką K! Polesia. W dniu 8 VI 1937 r. uzyskała prawa członka rzeczywistego Związku.

Zawarła w 1937 r. kartel na pięć lat z K! Filomatia Varsoviensis z Warszawy.

Całkowita ustalona, choć niekompletna imienna lista członków obejmuje 90 nazwisk, w tym siedmiu członków honorowych.

W okresie powojennym odbywały się nieoficjalne spotkania niewielkiej grupy członków korporacji. W latach 70-tych przyjęty został do korporacji Jerzy Piereszczaczko.

Lista członków

Poniższa, niekompletna lista członków Filomatii Vilnensis obejmuje kilkadziesiąt nazwisk. Będziemy wdzięczni za jej uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samej korporacji (vide Poszukiwania).

Członkowie honorowi

  1. Filomatia Vilnensis, Wilno pierwsza poł. lat 30-tych.Stefan Glixelli, (13 września 1888 we Lwowie - 28 listopada 1938), Jana i Anny z d. Kwaśniewska, dr filozofii Sorbona 1914 prof. filologii romańskiej USB 1922-33, filister honorowy Filomatii Vilnensis 1937, po likwidacji katedry lektor języka polskiego w Bukareszcie, w 1937 powołany na katedrę filologii romańskiej UJ (nie zdążył jej objąć), pochowany we Lwowie
  2. Bogumił Jasinowski, (26 marca 1883 w Warszawie - 1969 w Santiago de Chile) absolwent IV gimnazjum w Warszawie 1901, studiował prawo i filozofię Warszawa, Berlin, Monachium, Charków, Zurych 1901-16, doktorat Zurych 1916, habilitacja UL 1918, kierownik Katedry Historii Filozofii UL 1918-20, kierownik Katedry Filozofii w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie 1920-24, badania z dziedziny historii filozofii w Paryżu 1926-30, docent w I Katedrze Filozofii 1930-31, prof. nadzw.i kierownik Katedry Filozofii USB, filister honorowy Filomatii, historyk filozofii i kultury, po wybuchu wojny wojny wyemigrował do Ameryki Południowej, wykładał na uniwersytetach w Buenos Aires, Santiago de Chile, Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie
  3. Witold Odyniec, dr, filister honorowy Filomatii Vilnensis 1937
  4. Jan Oko, (16 grudnia 1875 w Zameczku k. Żółkwi na Ukrainie - 8 września 1946 w Zakopanem) s. Walentego i Katarzyny z d. Fischer, absolwent z odznaczeniem V Gimnazjum we Lwowie 1898, studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim, prof. nadzw. 1920-25 oraz zw. 1925-39 USB, filister honorowy Batorii i Filomatii Vilnensis 1937, po wojnie prof. UŁ 1945, członek Komisji Filologicznej PAU, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, prezes Wileńskiego Koła Polskiego Towarzystwa Filologicznego
  5. Franciszek Ksawery Ostrowski, (15 grudnia 1866 w Stanicy Ekaterynograd na Kaukazie Płn. - po 1945 w Olsztynie) s. Mieczysława i Karoliny z d. Szafkowska, ukończył Korpus Kadetów w Płocku 1885, ppor. 1887, przydzielony do 4 batalionu strzelców kaukaskich, uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej oraz I wojny światowej, od 1917 żołnierz I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, od 1918 w WP, m.in. dowódca Samoobrony Ziemi Suwalskiej, dowódca grodzieńskiego Pułku Strzelców, dowódca II Brygady I Dywizji Litewsko-Białoruskiej, od 1923 generał brygady, filister honorowy Filomatii Vilnensis 1937
  6. Roman Piekarski, ( - zm. 1939-45 w Kazachstanie) ojciec Zdzisława (Filomatia), działacz Stronnictwa Narodowego, filister honorowy Filomatii Vilnensis 1937, w czasie wojny w AK w Wilnie, wywieziony przez NKWD na Sybir, a następnie do Karłagu w Kazachstanie
  7. Aleksander Zwierzyński, (3 lutego 1880 w Tuszynie k. Łodzi - 1958 w Tuszynie) s. Józefa i Celestyny z Raczkiewiczów, uczeń gimnazjów w Piotrkowie i Łodzi, student prawa na UW, prawnik i dziennikarz, polityk narodowy, wydawca “Dziennika Wileńskiego”, poseł i wicemarszałek Sejmu, senator II RP, filister honorowy Filomatii Vilnensis 1937, przewodniczący Stronnictwa Narodowego w czasie II wojny światowej, wiceprezes Rady Jedności Narodowej od września 1944, aresztowany w 1945 i sądzony w Moskwie w tzw. procesie szesnastu

Członkowie rzeczywiści

  1. Józef Andruszkiewicz, (1904 - 27 września 1982), barwiarz 1933, prawnik
  2. Henryk Andrysiak, ( - 18 lutego 1982) c. 1930, barwiarz 1933, prawnik
  3. Waldemar Bodner, lekarz
  4. Aleksander Borowski, (5 października 1908 w Białymstoku - 20 grudnia 1990) z Oszmiany, założyciel Filomatii 1928, lekarz med. USB 1936, radny Miejsko-Gminnej Rady Narodowej Trzemeszna, członek Komisji Zdrowia i Ochrony Środowiska Naturalnego
  5. Jan Brański, ( - 1945, Buchenwald) barwiarz 1933, prawnik, zginął w obozie koncentracyjnym

    Wiktor Bronakowski, lata 30-te.

  6. Wiktor Bronakowski, (1 maja 1910 w miejsc. Netta pow. Augustów - 1940 w Charkowie), s. Juliana i Franciszki z d. Andrulewicz, c. 1936/37, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1935/36, absolwent Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego USB, ppor. rez. WP, w wojnie obronnej 1939 w 41 Pułku Piechoty, w niewoli sowieckiej w Starobielsku, zamordowany przez NKWD

  7. Janusz Bułhak, (27 kwietnia 1906 w Peresiece k. Kowla - 15 maja 1977 w Warszawie), s. Jana, c. 1931, autor melodii hymnu Filomatii, olderman 1932/33, prezes Akademickiego Koła Muzyków 1932, 1932/33 i 1933/34, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB, ukończył Konserwatorium Wileńskie, artysta muzyk, fotografik
  8. Leszek Aleksy Chmielecki, (17 lipca 1905 w Łodzi - 1940 w Katyniu), z Łodzi, s. Konstantego i Bronisławy z Lingów, absolwent Gimnazjum Humanistycznego w Łodzi 1926, student med. USB, student i absolwent 1936 med. UW, założyciel Filomatii 1928, po studiach chirurg w Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi, ppor. rez. służby zdrowia, w wojnie obronnej 1939 w 9 Szpitalu Okręgowym, w niewoli sowieckiej, zamordowany przez NKWD
  9. Jarosław Chmielewski, c. 1936/37, skreślony

    Mieczysław Cholewa, lata 30-te

  10. Mieczysław Cholewa, [właściwie Stanisław Cholewa] (7 kwietnia 1914, Ryga - 17 listopada 1997, Gdańsk) sekretarz sem. zim. i sem. let. 1936/37, olderman 1938, prawnik, adwokat

  11. Jerzy Chom-Homme, c. 1937, skreślony, prawnik
  12. Waldemar Czarnecki, prawnik
  13. Aleksander Czerniawski, barwiarz 1937, prawnik
  14. Henryk Dembiński, (31 lipca 1908 w Irkucku - 12 sierpnia 1941 w Hancewiczach na Polesiu) z Oszmiany, student prawa i filozofii USB, założyciel Filomatii 1928, wystąpił, prezes Bratniej Pomocy 1931/32, członek 1927-32 i prezes 1928-30 Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej “Odrodzenie”, od 1934 członek Związku Lewicy Akademickiej “Front”, a od 1935 Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej i KPP, założyciel i redaktorem naczelnym pisma “Po Prostu” 1935-36, w 1937 wstąpił do PPS, skazany w procesie tzw. “wileńskiej lewicy akademickiej” w 1937 na cztery lata więzienia, w okresie okupacji sowieckiej działał w oświacie radzieckiej na Wileńszczyźnie i Polesiu, aresztowany przez Gestapo w 1941, zastrzelony przy próbie ucieczki
  15. Jerzy Dłuski, c. 1934, olderman 1937/38, przewodniczący Komisji Rewizyjnej Bratniej Pomocy USB 1937/38, przewodniczący Komisji Rewizyjnej Koła Prawników, prawnik
  16. Druskont, c. 1933
  17. Kazimierz Gołębiowski, z Łodzi, założyciel Filomatii 1928, lekarz
  18. Władysław Hasiewicz, c. 1936/37, członek Zarządu Koła Prawników 1938/39
  19. Józef Hofman, ( - zm. po 1945 we Wrocławiu) początkowo w Filomatii Vilnensis, przeszedł do Batorii

    Kazimierz Idczak, pierwsza poł. lat 30-tych.

  20. Kazimierz Idczak, (1909 w Recklinghausen w Westfalii - grudzień 1970) absolwent Państwowej Szkole Rzemiosł Artystycznych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu, otrzymał I nagrodę w konkursie na plakat Międzynarodowych Targów Poznańskich, student Wydziału Sztuk Pięknych USB 1931-36, c. 1931, kontynuował studia na Wydziale Architektury PW, w początkach wojny we Francji i Włoszech, w Neapolu wstąpił do II Korpusu PSZ, gdzie służył w wydziale kultury, w międzyalianckim Festiwalu Sztuki w Rzymie otrzymał srebrny medal za cykl prac o miastach włoskich, za całokształt twórczości artystycznej w wojsku otrzymał stopień Public Relation Officer, po wojnie przebywał w Wielkiej Brytanii, w 1947 wrócił do kraju, wykładowca historii architektury w Państwowej Szkole Budownictwa w Bytomiu, a następnie pracował w Wojewódzkim Urzędzie Konserwacji Zabytków w Bytomiu, zajmował się pracą twórczą w dziedzinie malarstwa monumentalnego, wykonał liczne polichromie kościołów i projekty z zakresu wnętrz i sztuki dekoracyjnej

    Stefan Iwaszkiewicz, prawd. ok. 1930 r.

  21. Stefan Iwaszkiewicz, (4 stycznia 1904 w Hawryłańcach w pow. oszmiańskim - 16 listopada 1982 roku w Opolu), student filologii polskiej USB i UJK, założyciel Filomatii 1928, mgr filozofii (w zakresie filologii polskiej) UJK 1933, po studiach do 1939 nauczyciel języka polskiego w Państwowym Prawosławnym Seminarium Duchownym w Wilnie, w czasie wojny w tajnym nauczaniu w Hawryłańcach, po wojnie ekspatriowany do Polski, osiadł w Opolu, gdzie uczył języka polskiego w szkołach średnich, w tym najdłużej w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie, autor słów piosenki “Skarbie polskich ziem” - nieoficjalnego hymnu Ziemi Opolskiej, odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP

  22. Henryk Jarmoc, prawnik
  23. Stanisław Juszkowski, ( - 1967w Olsztynie) prawnik
  24. Józef Kędzierski, (1910 - 1967 w Warszawie) w Concordia Filomatiae, przeszedł do Filomatii Vilnensis, c. 1933/34, wiceprezes 1934 oraz 1935, sekretarz Zarządu Bratniej Pomocy USB 1933/34 oraz 1934/35
  25. Zbigniew Kijewski, c. 1932/33, prawnik
  26. Mikołaj Koczorowski, ( - 1939) student sztuk pięknych, c. 1933, pchor. rez. zmobilizowany 1939, poległ w 1939
  27. Józef Kostro, ( - 2 kwietnia 1979) sekretarz 1932/33, prawnik
  28. Franciszek Karol Kościów, student teologii, barwiarz 1937, ksiądz
  29. Wojciech Kotowicz, ( - 18 stycznia 1979) c. 1937, prawnik, pochowany w Siedlcach
  30. Władysław Kozłowski, prawnik
  31. Krośniewicz, student Wydziału Humanistycznego

    Wincenty Lubicz-Krupowicz, 1933 r. (?)

  32. Wincenty Lubicz-Krupowicz, (1907-1991) z Lidy, c. 1929

  33. Ksianiewicz, student Wydziału Humanistycznego

    Zygmunt Kuczyński, 1992 r.

  34. Zygmunt Kuczyński, (8 października 1911 w Lidzie - 26 grudnia 1995 w Warszawie) fuks w Concordia-Filomatiae, po rozłamie przeszedł do Filomatii Vilnensis, c. 1935, barwiarz 1937, działacz OWP i ONR, lekarz med. USB, dr med., ginekolog, żołnierz WP, w konspiracji żołnierz AK, działacz polonijny, krzewiciel kultury polskiej na dawnych polskich kresach wschodnich, twórca Muzeum Korporacyjnego w Warszawie, projektant i twórca tablicy pamiątkowej K! Conradia, pochowany na Cmentarzu Prawosławnym na Woli w kwaterze katolickiej

  35. Mieczysław Kulesza, (5 października 1915 w Wilnie - 18 sierpnia 1980) wiceprezes sem. let. 1936/37, prezes sem. zim. 1937/38, olderman sem. zim. 1937/38 (?), prezes 39, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1936/37, lekarz med. Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, epidemiolog
  36. Wiktor Lenczewski Samotya, fuks major 1937
  37. Witold Lityński,
  38. Witalis Maliszewski, założyciel Filomatii 1928, polonista, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1930/31
  39. Jan Mańkowski, (18 czerwca 1919 w Brześciu n/Bugiem - ) c. 1936/37, lekarz med. UW 1948, internista
  40. Donat Massalski, prezes Akademickiego Koła Dziśnian 1931
  41. Franciszek Massalski, z Oszmian, założyciel Filomatii, olderman 1933, lekarz
  42. Leon Michajluk (miałem Machajluk?), ( - 1980) c. 1936/37, chemik
  43. Stanisław Michalski,
  44. Alojzy Michałowski,
  45. Jerzy Mierkułow, (29 luty 1908 w Łodzi - ) członek Zarządu Akademickiej Kasy Chorych 1933/34, lekarz med. 1938, ginekolog-położnik
  46. Lubomir Neyman, c. 1936/37, fuks major 1938, sekretarz 1939, prawnik
  47. Jan Nowicki,
  48. Stanisław Ochocki, (1908 - 2 lutego 1977 w Olsztynie) z Łodzi, absolwent Klasycznego Gimnazjum B. Brauna w Łodzi 1927, założyciel Filomatii 1928, autor słów hymnu i prezes 1929, członek Zarządu 1929/30 i prezes 1932/33 Bratniej Pomocy USB, wiceprezes WilKA, prawnik, adwokat, żołnierz AK, szef Urzędu Repatriacji

    Antoni Olejniczak, 1930 r.

  49. Antoni Olejniczak, (1904 w Łodzi - 1955 w Łodzi) student i absolwent med. USB 1928-36, wiceprezes Koła Medyków 1932/33,

  50. Jan Paczyński, ( - 8 kwietnia 1986) z Lidy, c. 1929, wystąpił
  51. Papużyński, c. 1937
  52. Stanisław Pawelczuk, fuks maior 1933, olderman sem. zim. i sem. let. 1936/37, sekretarz sem. zim. 1937/38, członek Zarządu 1937/38 oraz wiceprezes 1938/39 Bratniej Pomocy USB, prawnik
  53. Piechowicz, c. 1932/33, barwiarz 1933
  54. Zdzisław Piekarski, s. Romana (Filomatia)
  55. Robert Plichta, c. 1937
  56. Roman Polak, ( - 28 październik 1990 w Warszawie) z Łodzi, założyciel Filomatii 1928, lekarz, ordynator szpitala w Warszawie
  57. Jan Popiel, c. 1937
  58. Edmund Prośniewski,
  59. Jerzy Putrament, (14 listopada 1910 w Mińsku - 23 czerwca 1986 w Warszawie) – członek Młodzieży Wszechpolskiej, Obozu Wielkiej Polski, c. 1929, wystąpił z MW oraz Filomatii i przeszedł do Związku Lewicy Akademickiej, pisarz, poeta, publicysta, działacz polityczny, poseł na Sejm PRL I i II kadencji z ramienia PZPR, po wojnie ambasador Polski w Paryżu (1947-50), od 1950 sekretarz generalny i wiceprezes Związku Literatów Polskich, od 1959 członek KC PZPR, agent NKWD, konfident UBP.
  60. Hugon Radzikowski, prawnik, po wojnie na emigracji w Stanach Zjednoczonych, członek Koła Filistrów Polskich Korporacji Akademickich w Chicago
  61. Rajczuk, ( - przed 1939) popełnił samobójstwo
  62. Antoni Rynkiewicz, ( - 10 czerwca 1978) c. 1931, barwiarz 1933, prawnik
  63. Franciszek Schützman, student sztuk pięknych
  64. Stanisław Skupiński, lekarz
  65. Wacław Sobolewski, ( - 1966 w Białymstoku) c. 1933, skarbnik sem. zim. I sem. let. 1936/37, prawnik

    Wacław Sowa-Salicki (?), Wilno pierwsza poł. lat 30-tych.

  66. Wacław Sowa-Salicki, ( - 1943 w ZSRR) założyciel, prezes 1932/33, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1933/34, lek. medycyny, aresztowany i zesłany w głąb ZSRR

  67. Roman (Stanisław) Sulgostowski,
  68. Leon Szreder, z Lidy, c. 1929, wystąpił
  69. Jerzy Sztachelski, (17 stycznia 1911 w Puławach - 17 grudnia 1975 w Warszawie) – c. 1931, wystąpił z korporacji, lekarz med. USB, dr med., od 1945 członek PPR, a następnie PZPR, zastępca członka KC PPR (1945-48), członek KC PZPR (1948-68), minister aprowizacji i handlu (1945-47) w rządach Edwarda Osóbki-Morawskiego, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia (1947-51), minister zdrowia (1951-56) w rządach Józefa Cyrankiewicza i Bolesława Bieruta, minister, pełnomocnik rządu ds. stosunków z Kościołem, kierownik Urzędu do Spraw Wyznań w kolejnych rządach Józefa Cyrankiewicza (1956-61), następnie ponownie minister zdrowia i opieki społecznej w kolejnych rządach Józefa Cyrankiewicza (1961-68); poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i V kadencji w latach 1944–65 oraz 1969–72), prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (1969-75). Sfabularyzowane losy Sztachelskiego stanowią główny motyw powieści Jerzego Putramenta “Wybrańcy” (trzy tomy).
  70. Józef Śliwiński, wiceprezes 1933
  71. Leon Śmieciuszewski, barwiarz 1933, olderman V-VI 1937, wiceprezes Koła Studentów Wydziału Sztuk Pięknych 1937/38
  72. Michał Tomaszewski, ( - 1944 w Wilnie) z Oszmiany, założyciel Filomatii 1928, wiceprezes 1932, prezes 1933, chemik, zginął od odłamka pocisku sowieckiego podczas natarcia na Wilno
  73. Henryk Wasilewski, (4 maja 1917 w Łodzi - ) c. 1937, skreślony, lekarz med. UP 1947, ginekolog-położnik
  74. Jan Wasilewski, barwiarz 1937, student Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego
  75. Wiktor Węgliński, prawnik
  76. Witold Wierciński, prezes sem. zim i sem. let. 1936/37, skreślony, sekretarz Akademickiego Koła Muzyków 1932/33 i 1933, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1936/37 oraz 1937/38, prawnik
  77. Hieronim Wilczek, z Łodzi, założyciel Filomatii 1928, student Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego USB, chemik
  78. Stanisław Wojnowski, c. 1937, prawnik
  79. Zdzisław Wolski, barwiarz 1933, sekretarz 1933, wiceprezes sem. zim. 1936/37, wiceprezes sem. zim. 1937/38, członek Komisji Rewizyjnej Koła Prawników 1938/39, prawnik
  80. Bolesław Wysocki, barwiarz 1936/37
  81. Stanisław Wysokiński, ( - 1949) barwiarz 1936/37, prawnik, zginął w katastrofie samochodowej k. Łodzi
  82. Henryk Zajączkowski, student sztuk pięknych
  83. Dariusz Żarnowski Mariusz, ( - 1979 w Londynie) barwiarz 1937, członek Zarządu Bratniej Pomocy USB 1936/37, redaktor Kroniki Akademickiej w “Dzienniku Wileńskim”, red. dziennika wileńskiego “Głos Narodowy”, po wojnie na emigracji w Londynie “sekretarz” Komisji Organizacyjnej Zjazdu Ogólnokorporacyjnego 1947-48

Listę członków opracowano na podstawie:

1) Zbigniew Kuczyński (uzupełnienie Krzysztof Adam Tyszka), Lista członków Polskiej Korporacji Akademickiej Filomatia Vilnensis (Wilno), (w:) Polskie Korporacje Akademickie 1997, nr 15, s. 37 i n.,
2) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
3) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków Korporacji Filomatia Vilnensis.

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 12 VII 2008 r.
Ostatnia zmiana: 2 XI 2024 r.

Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Polska Korporacja Akademicka Filomatia Vilnensis (Wilno), (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 2 XI 2024 r.

O Archiwum  |  Muzeum Korporacyjne  |  Aktualności  |  Kontakt  |   English © Archiwum Korporacyjne     Nota prawna  |  Mapa serwisu  | 
Szukaj    »
created by { re.PUBLIK }