Pozostałe

W wirtualnym Muzeum Polskich Korporacji Akademickich zaprezentowano w formie osobnych opracowań historię oraz stan członkowski 30 korporacji poznańskich. Stanowiły one niemal wszystkie znaczące korporacje funkcjonujące w owym czasie w Poznaniu. Na temat mniejszych związków wiadomo mniej. Można mieć nadzieję, że w miarę powiększania zbiorów Archiwum Korporacyjnego także te korporacje doczekają się osobnych opracowań na stronie. Tymczasem już teraz krótko zostaną one zaprezentowane.

Poniższe, zazwyczaj fragmentaryczne listy członków mniejszych korporacji poznańskich obejmują średnio po kilkanaście nazwisk. Będziemy wdzięczni za ich uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samych korporacjach (vide Poszukiwania).

I. Akademickie Towarzystwo “Surma”

Data powstania: 24 II 1920 r.
Barwy: zielona – złota

Akademickie Towarzystwo “Surma” po trwających od grudnia 1919 r. pracach przygotowawczych zostało założone dnia 24 II 1920 r. Była to organizacja koedukacyjna, której celem było “pielęgnowanie śpiewu i muzyki z szczególnym uwzględnieniem utworów polskich”. Dnia 8 marca 1920 r. Senat Uniwersytetu zatwierdził statut nowego stowarzyszenia.

Jak napisał w okolicznościowym opracowaniu w 1931 r. prezes Surmy i Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego Marian Mika “Akad. Tow. ‘Surma’ zasadniczo uważało się za korporację, nie chcąc jednak kopjować niemieckich ‘burschenschaft’ów’, wytworzenie organizacji zewnętrznej pozostawiło czasowi.” W opinii ówczesnych korporacji A.T. “Surma” nie była jednak korporacją akademicką, choć pod wieloma względami przypominała korporacje. Zgodnie bowiem ze statutem członkami Towarzystwa byli w odróżnieniu od typowych stowarzyszeń studenckich nie tylko słuchacze Uniwersytetu, ale także członkowie Towarzystwa, którzy opuszczali uczelnię. Związek posiadał swoje barwy, herb i cyrkiel. Jako odznaki stowarzyszenia noszono dwubarwne przepaski. Przewidziano także fakultatywną możliwość noszenia czapek organizacyjnych. Dla Mariana Miki Towarzystwo było “pierwotnym życia korporacyjnego w Poznaniu”. Także zgodnie z przyjętą w Archiwum Korporacyjnym definicją “korporacji akademickiej”, wymienione cechy wydają się pozwalają zaliczyć tę organizację do korporacji (vide O korporacjach).

A.T. “Surma” istniała zaledwie nieco ponad rok. Najprawdopodobniej w końcu marca 1921 r. uległa likwidacji. Grupa siedmiu członków stowarzyszenia, w tym jego dwaj prezesi Antonin Sawiński oraz Michał Jankiewicz należeli w dniu 14 IV 1921 r. do inicjatorów i założycieli K! Surma.

Całkowita ustalona, niekompletna imienna lista członków Towarzystwa obejmuje 14 nazwisk. W lutym 1921 r. Towarzystwo miało liczyć 117 członków.

Lista członków

Józef Kazimierz Gayda, (19 marca 1901 w Wejherowie - 23 marca 1926 w Bydgoszczy) brat stryjeczny Józefa (Surma) i Leona (Pomerania), student i absolwent 1924 prawa UP, członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1921-25, wiceprezes sem. let. 1921/22 (od marca 1922), skarbnik sem. let. 1921/22 (kadencja VI-X 1922), olderman sem. zim. 1922/23, pochowany w Tucholi
Zygmunt Grząślewicz, (4 marca 1902 w Kostrzynie pow. Środa Wlkp. - 1958) absolwent Gimnazjum w Inowrocławiu 1920, student Wydziału Prawno-Ekonomicznego UP, członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1921-28, wiceprezes r.a. 1923/24, prezes sem. zim. 1924/25, olderman r.a. 1925/26 oraz r.a. 1926/27 (do lutego 1927), kurator Gedanii Posnaniensis i Quiritii, prezes PKM 1927-28, delegat na IV, V i VII Zjazd ZPKA, Kawaler Dyplomu Zasługi i Złotej Odznaki ZPKA, wiceprezes Koła Filistrów 1931-36, pchor. rez. piechoty
Tadeusz Janaszewski, członek i skarbnik Akademickiego Towarzystwa “Surma”
Michał Jankiewicz, (18 września 1900 w Gostyniu - 26 sierpnia 1927) s. Kaliksta (kupca) i Zofii z d. Heinsch, brat Wojciecha (Chrobria), uczeń gimnazjum w Krotoszynie, prezes koła Towarzystwa Tomasza Zana, ochotnik w powstaniu wielkopolskim, walczył w okolicach Leszna, agitował w plebiscycie na Warmii, student i absolwent 1923/24 prawa UP, założyciel, pierwszy wiceprezes, a następnie prezes Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1920-21, sekretarz sem. let. 1920/21, w nieznanych okolicznościach wystąpił z Surmy i przeszedł do Chrobrii, prezes 1924/25, prezes Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego 1924/25, redaktor działu “Korporant Polski” w “Akademiku”, prezes Młodzieży Wszechpolskiej 1922/23, po studiach odbył aplikację sądową, sędzia powiatowy w Pobiedziskach, a w 1927 kierownik tego sądu, przeszedł przeszkolenie oficerskie, ppor. rez., przydzielony do 55, a następnie do Pułku Piechoty, zmarł po krótkiej chorobie
Alfred Jesionowski, (27 stycznia 1902 w Mogilnie - prawd. zimą/wczesną wiosną 1945) s. Wojciecha (nauczyciela) i Marii z d. Mensch, absolwent Gimnazjum Państwowego w Inowrocławiu, student romanistyki, polonistyki i germanistyki na Wydziale Humanistycznym UP, ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 w randze szeregowiec w 2 kompanii 57. pułku piechoty WP, zaangażowany w akcję plebiscytową na Śląsku, członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1921-31, olderman, a od stycznia sekretarz sem. zim. 1921/22, sekretarz sem. let. 1921/22, delegat na III Zjazd ZPKA, członek Zarządu Koła Poznańskiego MW, działacz narodowy, po studiach prof. gimnazjalny w Lublińcu 1925-32, Mikołowie 1932, Mysłowicach 1938-39, pedagog, historyk literatury, publicysta „„Prosto z Mostu”, „Gazeta Siemianowicka”, „Młodzież Powstańcza”, „Polska Zachodnia”, „Powstaniec”, „Zarani Śląskie”, „A.B.C”, poznańska „Kultura”, „Kurier Poznański”, „Myśl Narodowa”, „Wici Wielkopolskie”, prelegent Rozgłośni Katowice Polskiego Radia od ok.1937-39, współpracował w Instytutem Śląskim i Instytutem Bałtyckim, w czasie wojny tłumacza w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie 1941-44, w czasie wojny w konspiracyjnej organizacji „Ojczyzna”, członek Sekcji Zachodniej Departamentu Informacji i Pracy Delegatury Rządu RP na Kraj, od 1943 kierownik placówki krakowskiej „Si” i „Pb”, uczestnik akcji N (propagandy dywersyjnej szerzonej przez Niemców), w tym kierownik okręgu 1931-32, ps. „Szymon”, „Dr Szymon”, kryptonim „310”, działał także w tajnym nauczaniu, aresztowany przez gestapo 1 marca 1944, więziony w areszcie śledczym w Krakowie, a następnie w Katowicach, tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Katowic wysłany do jednego z obozów, być może filii Gross-Rosen, podobno ostatni raz widziany w 1945 w Bloku nr 2 w AL Fünfteichen (dzisiejsze Miłoszyce) w pobliżu Wrocławia, dalsze losy i data śmierci nieznana, odznaczony m.in. brązowym medalem za długoletnią służbę (1933 ?), srebrnym Krzyżem Zasługi (1938 ?), wyróżniony srebrnym wawrzynem Akademii Literatury (1939), w 2022 ukazał się w Wydawnictwie Arcana wybór pism Alfreda Jesionowskiego „Przymierze z książką. Krytyka literacka, publicystyka i proza z lat 1929-1945” (red. O. Płaszczewskiej, M. Urbanowskiego), nie ma grobu, tabliczka pamiątkowa na grobie w Inowrocławiu oraz na grobie żony Łucji Jesionowskiej na Cmentarzu Grębałów w Krakowie [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja wnuczki Olgi Płaszczewskiej]
Janina Klattówna, członek i zastępca sekretarza Akademickiego Towarzystwa “Surma”
Łucjan Lange, (15 październik 1900 w Prośnie pow. Chodzież - ) student med. UP, członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1920-31, dwukrotny zwycięzca zawodów Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego w szermierce, m.in. 1933, po wojnie asystent na UP
Roman Mazurkiewicz, założyciel i dyrygent Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1921-23, pierwszy prezes sem. let. 1920/21, prezes sem. let. 1921/22 (kadencja VI-X 1922), prezes sem. zim. 1922/23, wiceprezes sem. zim. 1921/22
Wanda Roesslerówna, członek i bibliotekarz Akademickiego Towarzystwa “Surma”, dr med. I artystka dramatyczna
Antonin Sawiński, (17 maja 1899 w Inowrocławiu - 1976) absolwent Gimnazjum w Inowrocławiu 1919, od 1919 student Wydziału Prawno-Ekonomicznego UP, założyciel i prezes Akademickiego Towarzystwa “Surma” 1920, akt. 1920-25, pierwszy wiceprezes sem. let. 1920/21, prezes sem. zim. 1921/22, sekretarz Konwentu Filistrów 1926-29, ppor. rez. art.
Skowroński, założyciel i sekretarz Akademickiego Towarzystwa “Surma”
Romuald Szymaniuk, (2 lutego 1902 w Srebrnej pow. Ostrów - ) od 1921 student, absolwent leśnictwa UP, członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, c. 1921 (pierwszy fuks), akt. 1921-24, po studiach komisarz ochrony lasów
Florian Wnuk, (1895 - 10 marca 1924) członek Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, pochowany w Inowrocławiu
Kazimierz Wojciechowski, członek i sekretarz Akademickiego Towarzystwa “Surma”, założyciel Surmy, akt. 1921-22, sekretarz sem. zim. 1921/22

II. Korporacja Libertas - Związek Górnośląskich Akademików (?)

Data powstania: 3 VI 1920 r. (?)
Barwy: czarna – zielona – złota
Dewiza: ?

Libertas powstała dnia 3 VI 1920 r. w Poznaniu. Skupiała studentów Uniwersytetu Poznańskiego pochodzących z Górnego Śląska. Święto korporacyjne miało być obchodzone w dniu 3 maja. Prawdopodobnie nie rozwinęła działalności i szybka zanikła.

III. Związek Akademików Niemieckich w Poznaniu

Data powstania: 6 III 1925 r.
Barwy: zielona – biała – złota
Dewiza: ?

Spotkanie świąteczne Związku Akademików Niemieckich w Poznaniu.

Związek Akademików Niemieckich w Poznaniu (Verein Deutscher Hochschüler Posen) powstał w 1925 r. z inicjatywy dra Kurta Lücka. Kuratorem korporacji z ramienia Uniwersytetu byli prof. Alfred Denizot, a od 1935 r. germanista prof. Berger.

Związek miał charakter koedukacyjny. Zrzeszał niemieckich studentów i studentki poznańskich uczelni wyższych, w większości pochodzących z terenów należących przed I wojną światową do Prus. W ramach korporacji działała posiadająca organizacyjną autonomię “Grupa Studentek Niemieckich” (Gruppe deutscher Studentinnen). Członkowie korporacji nie nosili barw tj. czapek i band, a jedynie dewizki w barwach korporacji. Po zakończeniu studiów byli skupieni w Kole Filistrów.

Korporacja należała do powstałego w 1926 r. Zrzeszenia Związków Akademików Niemieckich w Polsce (Verband der Vereine Deutscher Hochschüler in Polen).

Całkowita ustalona, imienna lista członków obejmuje 366 nazwisk.

Po wojnie członkowie korporacji należeli do działającego w Republice Federalnej Niemiec Zrzeszenia Związków Akademików Niemieckich w Polsce (Verband der Vereine Deutscher Hochschüler Polens).

IV. Konwent Astria - Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego

Data powstania: 26 V 1925 r.
Barwy: ?
Dewiza: „Per aspera ad astra” („Przez ciernie do gwiazd”)

Rys historyczny

Astria została założona dnia 26 V 1925 r. przez grupę studentów Uniwersytetu Poznańskiego.

Należała do korporacji chrześcijańskich, a od listopada 1927 r. była członkiem Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich. Szczególnym celem korporacji była praca na rzecz zbliżenia polsko-litewskiego.

Senat Uniwersytetu zatwierdził statut Korporacji uchwałą z dnia 29 V 1925 r. W dniu 24 VI 1936 r. uchwałą Senatu korporacja została rozwiązana z powodu niedostosowania się do wymogów tzw. ustawy jędrzejowiczowskiej. Do ponownej rejestracji na uczelni doszło dnia 30 VI 1939 r. Kuratorami z ramienia uniwersyteckiego Senatu byli: prof. Jan Józef Bossowski (?), prof. Kazimierz Chodynicki, a od czerwca 1939 r. prof. Kazimierz Smulikowski.

Astria wzorowała się i blisko współdziałała z K! Pomerania. Obie korporacje zawarły dnia 2 II 1926 r. umowę o bliskiej wzajemnej współpracy. Zainspirowana przykładem pomorskiej korporacji Astria zaczęła w 1926 r. (?) wydawanie roczników. W 1939 r. ukazał się natomiast “Biuletyn Konwentu ‘Astria’ Korporacji Studentów U.P. i A.H. w Poznaniu”.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje 15 nazwisk, w tym dwóch członków honorowych.

Brak informacji o działalności Astrii i spotkaniach jej członków w czasie wojny i w okresie powojennym.

Prezydium Astrii, siedzą od lewej: NN, Wacław Jonsik, NN, NN, stoją od lewej NN, NN, NN, Poznań 27 VI 1928 r.

Lista członków

Członkowie honorowi

Stanisław Janasik.

Stanisław Janasik, (1882-1942), duchowny katolicki, kanonista, prof. i rektor Seminarium Duchownego w Poznaniu, prof. UP, od 1930 audytor Świętej Roty rzymskiej, Filister honorowy Posnanii i Astrii

Bolesław Koreywo (?), 1931 r.
Bolesław Koreywo, red. naczelny “Nowego Kuriera”, prezes Wielkopolskiego Związku Literatów, od 1926 Filister honorowy Astrii [prawd. Bolesław Koreywo (1880-1934) s. Bolesława, publicysta, literat]

Członkowie rzeczywiści

Maksymilian Adolf Elke, (25 lipca 1901 w Zgierzu - 1940 w Katyniu), s. Adolfa i Marty ze Struków, student i absolwent farmacji UP 1927, po studiach farmaceuta w Wejherowie, absolwent Szkoły Podhorążych Rezerwy Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej 1923, ppor. rez. 7 Szpitala Okręgowego, w niewoli sowieckiej, zamordowany przez NKWD
Gąsiorowski, prezes 1926
Ludwik Jekiełek,
Wacław Jonsik, 1928 r.
Wacław Jonsik (po wojnie Jonsik-Krzesiński), (6 czerwca 1903 w Łodzi - 5 sierpnia 1979 w Poznaniu) s. Michała i Heleny z Kneszków, absolwent humanistycznego Gimnazjum A. Zimowskiego w Łodzi 1922, student i absolwent prawa UP 1922-26, od lat gimnazjalnych działacz Organizacji Młodzieży Narodowej, c. 192? Magna Polonia, zastępca sekretarza sem. zim. 1924/25 (do listopada) oraz sekretarz sem. zim. 1924/25 (od listopada), członek komisji naukowej 1925, prawdopodobnie wystąpił z Magna-Polonii, założyciel i pierwszy prezes Astrii 1925 i 1926, po studiach sędzia grodzki, a następnie sędzia okręgowy w Poznaniu, w grudniu 1939 wysiedlony przez Niemców pod Warszawę, od września 1940 adwokat w Warszawie prowadząc wspólnie z mec. J. Eborowiczem kancelarię adwokacką, w czasie okupacji pracownik polskich instytucji charytatywno-społecznych, a od 1941 także organizacji konspiracyjnych ps. Zdzisław Krzesiński, od 1944 wiceprokurator Specjalnego Sądu Karnego w Warszawie z siedzibą w Siedlcach, a 1945 prokurator specjalnego Sądu Karnego w Poznaniu, od 1946 prokurator Sądu Najwyższego, w listopadzie 1950 na skutek odmowy oskarżania w procesach politycznych przeniesiony w stan spoczynku, dyrektor Ekspozytury Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Poznaniu 1950-52, radca prawny w Poznańskich Zakładach Przemysłu Piekarniczego, adwokat 1953-63, działacz polityczno-społeczny, zawodowy, sportowy, członek Stronnictwa Demokratycznego, m.in. prezes Komitetu Wojewódzkiego i sędzia w Centralnym Sądzie Partyjnym, poseł na Sejm Ustawodawczy, m.in. członek Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, przewodniczący Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Poznaniu, przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej dla adwokatów na obszar Apelacji Poznańskiej, wiceprezes oddziału Zrzeszenia Prawników Demokratów, członek zarządu głównego Zrzeszenia Prawników Demokratów w Warszawie, prezes 1945-62 (z przerwą 1954/55), a później prezes honorowy Poznańskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, członek władz PZPN w Warszawie 1950-61, członek zarządu klubu KS Zjednoczeni, a od 1949 członek władz KS Kolejarz (później Lech), prezes Polskiego Związku Wędkarskiego Okręg Poznań 1951-53, prezes Poznańskiego Związku Tenisowego, członek Automobilklubu Poznańskiego, myśliwy, członek władz Wojewódzkich Polskiego Związku Łowieckiego 1953-62, sędzia łowiecki, odznaczony dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi 1938 i 1950 oraz Krzyżem Kawalerskim OOP 1957, pochowany na Cmentarzu na Miłostowie w Poznaniu
Piotr Kazdnik, założyciel (?) i pierwszy wiceprezes Astrii 1925
Hieronim Korfanty, prezes sem. let. 1933/34
Tadeusz Kulejowski, założyciel Astrii
Florian Regent, sekretarz sem. let. 1933/34
Reymont
Wiktor Szwab, założyciel Astrii
Gwidon Snitko (Śniżko), założyciel i pierwszy sekretarz Astrii 1925
Stefan Karol Wichrzycki, (10 lipca 1907 w Grabowie nad Prosną - 8 kwietnia 1983 w Kaliszu), s. Antoniego i Pelagii ze Spychalskich, absolwent Gimnazjum w Ostrowie Wlkp. 1926, student filozofii UP 1926-28, a następnie student WSH 1928-33, autor hymnu Astrii, po studiach pracownik Banku Rolnego w Poznaniu, po 1945 m.in. absolwent Akademii Handlowej w Poznaniu 1949, główny księgowy Szpitala Powiatowego w Ostrzeszowie 1961-63, kierownik Banku Ludowego 1963-72, działacz społeczny, pochowany na Cmentarzu w Grabowie, odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, odznakami “Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego, “Za Zasługi w Rozwoju Województwa Kaliskiego”
Zbigniew Wittig, (9 lutego 1909 w Ostrowie Wlkp. - ) s. Władysława, absolwent Gimnazjum w Ostrowie Wlkp. 1929, wiceprezes sem. let. 1933/34

Obchody VI-lecia Astrii, Poznań 31 V 1931 r.

V. Korporacja Quritia

Data powstania: 13 XI 1925 r.
Barwy: granatowa – czerwona – złota
Dewiza: „Perfer et obdura hic tibi proderit olim” („Znoś i wytrwaj, to Ci się kiedyś przyda”)

Quritia została założona dnia 13 XI 1925 r. Od dnia 17 III 1927 r. należała do Związku Polskich Korporacji Akademickich (data starszeństwa związkowego: 17 III 1927 r.). Kandydowała pod opieką K! Surma. Dnia 7 XII 1928 r. uzyskała prawa członka rzeczywistego Związku.

W związku ze spadkiem liczby członków w 1935 r. połączyła się z młodszą, założoną dnia 12 maja 1929 r. K! Filomatia Posnaniensis. W związku z fuzją Filomatia przyjęła barwy i starszeństwo związkowe Quiritii (17 III 1927 r.).

Wykaz członków Quritii na stronach Muzeum Korporacyjnego znajduje się w zbiorczym zestawieniu w ramach opracowania poświęconego K! Filomatia Posnaniensis.

VI. Akademicka Korporacja “Viritia”

Data powstania: 13 III 1927 r.
Barwy: czarna – błękitna – czerwona
Dewiza: ?

Viritia, Poznań lata 30-te (?).

Viritia została założona dnia 13 III 1927 r. przez grupę studentów Uniwersytetu Poznańskiego. Była opisywana jako korporacja harcerska.

Od dnia 27 IV 1931 r. należała do Związku Polskich Korporacji Akademickich (data starszeństwa związkowego: 27 IV 1931 r.). Kandydowała pod opieką K! Helionia. Prawdopodobnie została skreślona ze Związku (?).

Senat Uniwersytetu zatwierdził Statut korporacji uchwałą z dnia 20 III 1935 r. i wyznaczył kuratora w osobie prof. Zygmunta Lisowskiego. Uchwałą Senatu z dnia 2 III 1937 r. Viritia została rozwiązana.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje 25 nazwisk.

Lista członków

Konstanty Bielecki, sekretarz sem. let. 1935/36 (od marca)
Władysław Blaszke,
Józef Bystrzycki,
Roman Ferenc, skarbnik sem. let. 1935/36 (od marca)
Mieczysław Frątczak, wiceprezes sem. let. 1935/36 (od marca)
Józef Godlewski,
Henryk Kuminek,
Janusz Hykiel,
Stanisław Kapkowski, sekretarz sem. let. 1930/31
Franciszek Kerber, prezes sem. let. 1930/31
Antoni Kulerski,
Stefan Lewandowski,
Roman Majewski, olderman sem. let. 1930/31
Maciej Mission, prezes sem. let. 1935/36 (od marca)
Bronisław Myśliński, główny założyciel Viritii, prawnik
Jan Ogrodowicz,
Tadeusz Orzinski,
Michał Osiński, wiceprezes sem. let. 1935/36
Władysław Pater,
Tadeusz Ewaryst Pawlikowski, (25 października 1904 w Mikołajewie k. Łęczycy - 19 kwietnia 1985 w Łodzi) s. Antoniego i Marii z Jakubowiczów, absolwent Gimnazjum im. M. Kopernika 1925, student biologii 1925-26 oraz student i absolwent (jako dr med.) med. 1925-31 UP, główny założyciel Viritii, habilitacja UP 1938, w wojnie obronnej 1939 lekarz II Batalionu 57 Pułku Piechoty w Armii “Poznań”, w niewoli niemieckiej 1939, w okresie okupacji lekarz pediatra i endokrynolog w Łodzi, od 1948 prof. nadzw., organizator oraz kierownik Katedry i Zakładu Histologii i Embriologii Akademii Lekarskiej w Bytomiu, dziekan Wydziału Lekarskiego 1948-51 i prorektor ds. nauki 1953-57, prof. zw. 1956, w 1957 przeniesiony służbowo do AM w Łodzi i mianowany kierownikiem Katedry i Zakładu Endokrynologii, dziekan 1965-68 i rektor 1968-72, autor 180 publikacji naukowych w językach angielskim, francuskim, niemieckim i polskim, działacz zawodowy i społeczny, m.in. członek Międzynarodowego Towarzystwa Endokrynologicznego, członek honorowy Towarzystwa Naukowego Lekarzy Czechosłowackich im. J. E. Purkyne, członek założyciel Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, prezes Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum im. M. Kopernika, odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem “Za udział w wojnie obronnej 1939″, doktor honoris causa Śląskiej AM 1973 i AM w Łodzi 1975, pochowany na cmentarzu przy ul. Ogrodowej w Łodzi
Marian Perz,
Stanisław Feliks Ratajski, wiceprezes sem. let. 1930/31
Jerzy Wiśniewski, prezes sem. let. 1935/36
Jan Wyganowski, (ok. 1906 - 1990) główny założyciel Viritii, olderman, prawnik
Stanisław Zatorski,

VII. Korporacja Studentów Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Poznańskiego “Agraria”

Uroczystość poświęcenia sztandaru K! Agraria, Poznań 2 VI 1928 r.

Data powstania: 22 XI 1927 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Agraria została założona dnia 22 XI 1927 r. w środowisku organizacji Polska Akademicka Młodzież Ludowa. Skupiała głównie młodzież pochodzenia chłopskiego studiującą na Wydziale Rolno-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Szczególnym celem korporacji była praca na rzecz polskiej wsi.

Agraria należała do korporacji chrześcijańskich i od 1931 r. była członkiem Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich. Kandydowała pod opieką K! Pomerania. Prawa członka rzeczywistego Zjednoczenia uzyskała w 1932 r.

Senat Uniwersytetu zatwierdził statut nowej korporacji w dniu 15 II 1928 r. Kuratorem związku został prof. Jan Sajdak.

Korporacja prowadziła działalność kulturowo-oświatową na terenach wiejskich organizując wyjazdy z referatami, kursy oraz uroczystości wiejskie (m.in. dożynki). Współpracowała z Polską Akademicką Młodzież Ludowa, Wielkopolskim Związkiem Młodzieży Wiejskiej oraz korporacjami chrześcijańskimi. W 1928 r. zawarła umowę o bliskiej współpracy z Pomeranią. Współdziałała także z Astrią.

Dnia 30 XI 1933 r. konwent Agrarii uchwalił likwidację korporacji z powodu małej liczby członków i braku perspektyw rozwojowych. Przyjęto, że majątek zostanie przekazany na rzecz Wielkopolskiego Związku Młodzieży Wiejskiej.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje dziewięć nazwisk. W 1933 r. liczyła 52 członków, w tym dziewięciu członków honorowych.

Lista członków

Antoni Kaźmierski, (2 stycznia 1910 - 22 sierpnia 1942) absolwent staroklasycznego Gimnazjum w Śremie 1928, student prawa UP, aresztowany w 1941 i osadzony w Forcie VII, zgilotynowany przez Niemców przy ul. Młyńskiej w Poznaniu
Henryk Laskowski,
Bolesław Pałys,
Aleksander Potryła,
Stanisław Siejak, początek lat 30-tych.
Stanisław Siejak, (31 października 1907 w Radzewie w gminie Kórnik - 1944 w Mauthausen) z rodziny średniorolnej, s. Jana i Antoniny z d. Stępa, kuzyn Jana Wójkiewicza (Agraria), uczeń I Gimnazjum Miejskiego w Środzie Wlkp., a następnie Państwowego Gimnazjum im. gen. Józefa Wybickiego w Śremie (matura 1929), student i absolwent med. UP 1929-36, wiceprezes 1930 (?), prezes 1931 (?), działacz Wielkopolskiego Związku Młodzieży Wiejskiej, skarbnik Zarządu Wojewódzkiego 1932-33, przewodniczący Komisji Rewizyjnej 1933-34, po 1936 członek Zarządu Koła Młodzieży Wiejskiej w Poznaniu, od 1936 lekarz laryngolog w Poznaniu, w wojnie obronnej 1939 dostał się do niewoli, zwolniony pod koniec 1939, od 1940 pracował w szpitalu, działał w konspiracji, łącznik w Batalionach Chłopskich Okręgu X Poznań, mimo ostrzeżeń o śledztwie prowadzonym przez Gestapo pozostał w Poznaniu, aresztowany i osadzony w Forcie VII, 8 października 1943 trafia do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen ze statusem więźnia politycznego, umiera w niewyjaśnionych okolicznościach
Franciszek Szeląg, prezes 1929
Bronisław (Benedykt ?) Tomaszewski, prezes sem. zim. i sem. let. 1930/31
Zbigniew Wiśniewski (Wiśniowski), prezes sem. zim. 1931/32
Jan Wójkiewicz, początek lat 30-tych.
Jan Wójkiewicz, (9 września 1906 w Konarskim pow. Śrem - 7 (?) stycznia 1942 w Poznaniu) z rodziny chłopskiej, s. Jana i Marii z d. Siejak, kuzyn Stanisława Siejaka (Agraria), absolwent Państwowego Gimnazjum im. gen. Józefa Wybickiego w Śremie 1928, ppor. rez., student med. UP, a następnie student i absolwent prawa UP, c. 1930 (?) Agraria, sekretarz, wiceprezes i prezes 1933, działacz akademicki i ludowy, m.in. członek Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej, prezes Wojewódzkiego Zarządu Wielkopolskiego Związku Młodzieży Wiejskiej “Wici”, sekretarz (1936-1938) miesięcznika WZMW „Społem”, członek Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” w Warszawie, współzałożyciel Uniwersytetu Ludowego im. Jana Kasprowicza w Nietążkowie, wiceprezes Wojewódzkiego Zarządu Stronnictwa Ludowego, w wojnie obronnej 1939 w Ośrodku Zapasowym 14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej, wcielony do 55 Pułku Piechoty w Lesnie, uczestnik m.in. Bitwy nad Bzurą oraz walk pod Kockiem, w niewoli niemieckiej, zbiegł, w czasie okupacji m.in. twórca i komendant X Okręgu Batalionów Chłopskich, prezes Konspiracyjnego Kierownictwa Ruchu Ludowego na terenie Wielkopolski 1940 oraz zastępca i p.o. Delegata Rządu Polskiego na zachodnie “ziemie wcielone” do Rzeszy 1941, aresztowany przez Gestapo i osadzony w Forcie VII w Poznaniu, zamordowany, pośmiertnie odznaczony Krzyżem Virtuti Militari oraz awansowany na stopień pułkownika, po wojnie w latach 1946-50 działał Uniwersytet Ludowy im. Jana Wójkiewicza w Łęknie, Jan Wójkiewicz jest także patronem Technikum Rolniczego w Łęknie oraz Szkoły Podstawowej w Radzewie

Agraria, od lewej stoją Jan Wójkiewicz i Stanisław Siejak, początek lat 30-tych.

VIII. Korporacja Ukraińskich Studentów Czarnomore przy Uniwersytecie Poznańskim

Data powstania: 27 I 1928 r.
Barwy: czarna – niebieska – biała
Dewiza: „Honor, Koleżeńskość”

Rys historyczny

Czarnomore została założona przez ukraińskich studentów Uniwersytetu Poznańskiego. Uchwałą uniwersyteckiego Senatu z dnia 20 III 1935 r. korporacja została afiliowana przy uczelni, a kuratorem z ramienia uczelni został prof. Stanisław Kalandyk. Działała do 1939 r.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje 32 nazwiska.

Lista członków

Bazyli Bereżański, prezes 1931/32
Nestor Czadżaj, czł. 1934
Jarosław Chomyn, student Wydziału Rolno-Leśnego
Jarosław Domaradzki, czł. 1932
Stefan Gamuła, wiceprezes sem. let. 1938/39
Julian Hnidan, student farmacji, sekretarz 1933/34
Bazyli Kinal, student med.
Światosław Nazariusz Kocybała, prawo dyplom 1936/37
Bohdan Kopytko, student farmacji, sekretarz sem. let. 1935/36
Mikołaj Korołyszyn, student mat.-przy.
Eugeniusz Krućko, student mat.-przy.
Teodozy Krupa, sekretarz sem. let. 1938/39
Jarosław Kryształowicz, wiceprezes sem. let. 1937/38 (?)
Włodzimierz, Laszkiewicz, student med., wiceprezes sem. let. 1936/37
Mirosław Lubowycz, student mat.-przy., wiceprezes sem. let. 1935/36
Józef Makaruch, czł. 1932, prezes 1933
Myron Matwijejko, student med.
Eustachy Nahirnyj, student Wydziału Rolno-Leśnego
Włodzimierz Orobeć, wiceprezes 1933/34, lekarz, dpl. 1936/37
Pidhajnyj
Aleksander Przestaszewski, prezes 1930/31
Michał Rudeńśkyj, student med., prezes 1935
Teodozy Samotulka, sekretarz sem. let. 1937/38 (?) oraz sem. zim. 1938/39, prezes sem. let. 1938/39
Włodzimierz Starodub, student farmacji 1934, prezes 1933/34
Stefan Symko, student med., prezes sem. let. 1937/38 (?)
Roman Świtłyk, student med., prezes sem. let. 1935/36, sekretarz sem. let. 1936/37
Aleksy Terchus, prezes sem. let. 1936/37, wiceprezes sem. zim. 1938/39
Józef Tymoczko, student med.
Aleksy Tyrebus, prezes 1937
Eugeniusz Wawrtnczuk, student Wydziału Rolno-Leśnego
Oleg Wolenśkyj, student med.
Stefan Zeszczuk, student med., prezes sem. zim. 1938/39

Źródła (oprócz wymienionych poniżej): zestawienie Rafała Sierchuły 4.01.2017 r.
Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Ostatnia zmiana: 22 I 2017 r.

IX. Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego “Auroria”

Data powstania: 1928 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Auroria została założona w 1928 r. Brak wiadomości o ideowości oraz celach korporacji. Statut korporacji został zatwierdzony przez Senat Uniwersytetu, który wyznaczył także kuratora w osobie prof. Bohdana Winiarskiego. Korporacja prawdopodobnie zaprzestała działalności po 1933 r.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje pięć nazwisk.

Lista członków

Stefan Hełchacz, prezes sem. zim. 1929/30
Władysław Klincewicz, prezes sem. zim. i sem. let. 1930/31, prezes sem. zim. 1933/34
Stanisław Olszowski, sekretarz sem. let. 1930/31
Henryk Sławeta, prezes sem. zim. 1931/32, sekretarz sem. let. 1930/31
Zbigniew Zemło, prezes sem. let. 1929/30, wiceprezes sem. let. 1930/31

X. Akademicka Korporacja Panslavia przy Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu

Data powstania: 7 II 1930 r.
Barwy: ?
Dewiza: „Pro Patria et Slavia” („Dla Ojczyzny i Słowiańszczyzny”)

Rys historyczny

Panslavia została założona dnia 7 II 1930 r. przez grupę studentów Wyższej Szkoły Handlowej. Powstała z inicjatywy konserwatywnej organizacji sanacyjnej Myśl Mocarstwowa. Celem korporacji było propagowanie idei nowoczesnego panslawizmu.

Panslavia należała do korporacji sanacyjnych, a w 1932 r. została członkiem-założycielem sanacyjnego związku międzykorporacyjnego - Federacji Polskich Korporacji Akademickich.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje dziesięć nazwisk, w tym jednego członka honorowego.

Członkowie honorowi

Roger Adam hr. Raczyński, (8 grudnia 1889 w Warszawie - 10 listopada 1945 w Atenach) s. Edwarda i Róży z Potockich Krasińskiej, absolwent Gimnazjum im Jana III Sobieskiego w Krakowie, student rolnictwa w Lipsku i malarstwa w Monachium, ziemianin, polityk konserwatywny, dyplomata, od 1926 związany z obozem sanacyjnym, prezes BBWR w Poznaniu, prezes Związku Pracy Mocarstwowej, wojewoda poznański 1929-34, wiceminister rolnictwa 1934-36, ambasador RP w Rumunii 1938-40 oraz przy rządzie greckim 1942-45, Filister kooptowany (honorowy ?) Corony, Filister honorowy Panslavii oraz Palestrii

Członkowie rzeczywiści

Wacław Borysewicz, sekretarz sem. zim. 1932/33
Aleksander Car, olderman sem. zim. 1932/33
Ciomborowski, olderman 1932
Józef Korewiecki, wiceprezes sem. zim. 1932/33
Mieczysław Łukasiewicz, prezes sem. zim. 1932/33
Józef Majewski, (?), (1907-1982) student WSH w Poznaniu, działacz Zarządu Bratniej Pomocy WSH i Myśli Mocarstwowej, w okresie okupacji w konspiracji w NSZ
Sobiesław Mieroszewski, wiceprezes 1932
Stanisław Jaroszkiewicz, skarbnik sem. zim. 1932/33
Troczyński, dr, wiceolderman 1932

XI. Selenia

Data powstania: 1930 r. (1929 r.?)
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Selania powstała z inicjatywy K! Panslavia (?) w 1930 r. (1929 r. ?). Podobnie jak K! Panslavia reprezentowała orientację polityczną konserwatywnej organizacji sanacyjnej Myśl Mocarstwowa.

Należała do korporacji sanacyjnych, a w 1932 r. została członkiem-założycielem sanacyjnego związku międzykorporacyjnego - Federacji Polskich Korporacji Akademickich.

Prawdopodobnie ok. 1935 r. korporacja zaprzestała działalności.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje osiem nazwisk.

Lista członków

Kazimierz Bętkowski, sekretarz sem. let. 1933/34
Leszek Car, prezes sem. let. 1933/34
Tadeusz Ciąborowski, olderman sem. let. 1933/34
Jerzy Leszczyński, olderman sem. let. 1929/30
Witold Nickelmann, (1 listopada 1908 w Grabowie pow. Ostrzeszów - ) s. Maksymiliana (lekarza powiatowego) i Czesławy z Degórskich, z Inowrocławia, od 1927 student Wydziału Prawno-Ekonomicznego UP, sekretarz sem. let. 1929/30
Kazimierz Niziński
Bogdan Nowicki, wiceprezes sem. let. 1929/30
Antoni Rembowski, (ur. w Skrzynie pow. Wieluń - ) s. Michaliny, prezes sem. let. 1929/30, pchor. rez. kaw., student Wydziału Prawno-Ekonomicznego UP
Jerzy Schoeppingk
Jerzy Schoeppingk (Schoeppingh), (1 kwietnia 1907 w Moskwie - 1 grudnia 1955 w Warszawie) s. Dymitra (barona kurlandzkiego) i Aleksandry s.v. Wojejkowej, absolwent Gimnazjum w Chyrowie, odbył służbę wojskową 1927-29, od 1929 student Wydziału Prawno Ekonomicznego UP (dyplom z prawa kanonicznego), prezes sem. zim. 1931/32, po studiach rzecznik patentowy w Warszawie, w 1941 w jego mieszkaniu przy ul. Nabielaka 13 w Warszawie znajdował się punkt kontaktowy dla cichociemnych, po wojnie osiadł w Konstancinie, pracownik magistratu w Bielsku, później prowadził Kancelarię “Schoeppingk i Romer”, pracował w Ministerstwie Żeglugi i Wytwórni Filmowej przy ul. Chocimskiej, a straciwszy pracę w dziale słownictwa Państwowych Wydawnictwach Technicznych przy ul. Mazowieckiej, pochowany na Powązkach, Kawaler Maltański (kw. 133, rz. 4, gr. 14)
Stefaniak
Kazimierz Stobiecki, prezes sem. zim. 1929/30 i sem. zim. 1930/31
Jarogniew Szczepski, wiceprezes sem. let. 1933/34

XII. Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego Sigismundia

Data powstania: 2 V 1930 r.
Barwy: amarantowa – błękitna – srebrna
Dewiza: ?

Pasowanie seniorów w Sigismundii, Poznań 28 I 1933 r.

Rys historyczny

Sigismundia powstała 2 V 1930 r. Celem Korporacji była praca na rzecz zbliżenia Polski i Węgier.

Należała do korporacji sanacyjnych, a w 1932 r. została członkiem-założycielem sanacyjnego związku międzykorporacyjnego - Federacji Polskich Korporacji Akademickich.

Izba giermków Sigismundii, Poznań III 1933 r.

Statut korporacji został zatwierdzony przez Senat Uniwersytetu uchwałą z dnia 15 II 1934 r. Kuratorami byli: początkowo prof. Antoni Peretiatkowicz, a następnie prof. Karol Mayer.

W 1937 r. poświęcono sztandar Sigismundii.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje 23 nazwiska. Zgodnie z ustaleniami dra Maurycego Zajęckiego znaczna część członków Sigismundii była absolwentami Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.

Lista członków

Ksawery Berchert, wiceprezes sem. let. 1933/34, prezes sem. let. 1937/38
Jarogniew Broniarz, (1913-1999) chemik, profesor PP, inicjator idei powstania i główny organizator Wydziału Chemicznego PP
Aleksander Dzianott, ( - po 1945) absolwent Gimnazjum w Gnieźnie, skarbnik sem. zim. i sem. let. 1935/36, wiceprezes sem. let. 1937/38, prezes sem. let. 1938/39, po wojnie na emigracji
Jan Figas, (24 czerwca 1912 w Hamborn - maj 1979) s. Stanisława (urzędnika kolejowego) i Heleny z Majewskich, absolwent Gimnazjum w Gnieźnie 1931, student Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UP, a następnie student i absolwent 1939 Wydziału Lekarskiego UP, c. 1931/32 Chrobria, skreślony z Chrobrii 1932, później prawd. w korporacji Sigismundia, sekretarz sem. let. 1935/36, wiceprezes sem. let. 1936/37, w czasie okupacji wysiedlony do Generalnej Guberni, praktykował jako lekarz w Jabłonnej Lackiej w pow. Sokołów Podlaski, pochowany na cmentarzu Junikowskim w Poznaniu
Feliks Górski, ( - po 1945) absolwent Gimnazjum w Gnieźnie, sekretarz sem. let. 1936/37, w czasie wojny w Generalnej Guberni
Janusz Jezierski, olderman w Sigismundii sem. let. 1931/32, kurator Iustitii
Mieczysław Kosiński, prezes sem. let. 1935/36, po wojnie wyemigrował do Belgii
Roman Krysiński, 1933 r.
Roman Krysiński, (26 lipca 1905 - 5 października 1973 w Gnieźnie) brat Zygmunta (Sigismundia), absolwent Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, student i absolwent medycyny UP, prawd. c. 1929 Baltia, później w Sigismundii, prezes sem. let. 1931/32, w czasie okupacji wysiedlony do Generalnej Guberni, pod koniec wojny zmobilizowany jako lekarz wojskowy do II Armii LWP, po wojnie lekarz w Gnieźnie, ordynator oddziału pediatrycznego Szpitala w Gnieźnie

Zygmunt Krysiński, Gniezno IV 1933 r.
Zygmunt Krysiński, (23 sierpnia 1910 w Gnieźnie - 30 października 1981 w Gnieźnie) brat Romana (Sigismundia), absolwent Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, student i absolwent prawa UP, olderman sem. let. 1933/34, prezes sem. zim. 1935/36, po studiach skończył aplikację sądową, podczas okupacji w Gnieźnie, po wojnie sędzia i prokurator, w okresie stalinowskim zwolniony z prokuratury, adwokat we Wrześni 1952-81
Paweł Laudowicz, (1912?-1997) absolwent Gimnazjum w Gnieźnie, sekretarz sem. zim. 1935/36, wiceprezes sem. let. 1938/39
Krzysztof Loga, sekretarz sem. let. 1937/38
Damazy Choraszewski, lata 30-te.
Damazy Gracjan Małolepszy [później Damazy Gracjan Choraszewski] (20 września 1912 w Gnieźnie - 8 stycznia 1990 w Kępnie) s. Józfa i Zofii z d. Fredyk, absolwent Państwowego Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie 1931, student prawa UP 1932-35 i 1945-46 (mgr praw 1947), członek Akademickiego Koła Gnieźnian, w 1934 zmienił nazwisko na “Choraszewski”, pracował jako sekretarz, kasjer i księgowy w Zjednoczonych Związkach Powiatów Województw Poznańskiego i Pomorskiego w Bydgoszczy 1935-36, jako sekretarz administracyjny w Urzędzie Skarbowym w Mogilnie 1937-38, ppor. rez., w wojnie obronnej 1939 dowódca Kolumny Samochodów Ciężarowych nr 753 w I Batalionie Pancernym w Armii “Poznań”, m.in. uczestnik bitwy nad Bzurą, obrony Warszawy, więzień Oflagu XI B Brunszwik 1939-40, Oflgu II C Woldenberg 1940-45, po wyzwoleniu obozu porucznik w 1945 w Kwatermistrzostwie Dowództwa Okręgowego Wojskowego nr III LWP, po wojnie kierownik handlowy Tartaka Parowego Ludwika Garsztki w Jarocinie 1946-48 oraz po jego upaństwowieniu do 1949, referent planowania gospodarczego Wydziału Powiatowego w Kępnie 1949-50, od 1950 sędzia, wiceprezes Sądu Rejonowego w Kępnie 1954-78, na emeryturze radca prawny Zakładu Gospodarstwa WZSR “Samopomoc Chłopska”, od 1949 członek i prezes koła ZSL w Kępnie, przewodniczący Powiatowego Komitetu Odbudowy Stolicy w Kępnie 1950-60, radca prawny i rzecznik spraw dyscyplinarnych koła ZBoWiD w Kępnie, sędzia Wojewódzkiego Sądu Koleżeńskiego ZBoWiD, pochowany na Cmentarzu w Kępnie, w 1963 awansowany na stopień kapitana, odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim OOP, Medalem “Za Udział w Wojnie Obronnej 1939″, Medalem “Za Warszawę 1939-45″ oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
Maksymilian Matuszewski, skarbnik sem. let. 1936/37, skarbnik sem. let. 1937/38 oraz sem. let. 1938/39
Karol Mayer (?), 1933 r.
Karol Hieronim Mayer, (?), (17 października 1882 w Szilagy-Kraszno w Siedmiogrodzie - 22 sierpnia 1946 w Poznaniu) s. Dominika i Józefy Kobusz, doc. med. wewnętrznej UJ 1917, radiolog, prof. UP 1921-46, członek PAU 1945, Filister honorowy Aesculapii, kurator i prawd. Filister honorowy Sigismundii
Jerzy Metelski, absolwent Gimnazjum w Gnieźnie, wiceprezes sem. zim. 1935/36, prezes sem. let. 1936/37
Julian Müller, sekretarz sem. let. 1931/32
Stanisław Rudnicki, (21 sierpnia 1910 k. Stanisławowa - ) s. Jana i Heleny z d. Rarogiewicz, uczeń Gimnazjum Humanistycznego im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu, student i absolwent prawa i ekonomii UP 1931-37, c. 1933
Stanisław Rudy, absolwent Gimnazjum w Gnieźnie, skarbnik sem. let. 1933/34
Włodzimierz Stankiewicz, pierwszy prezes Federacji Polskich Korporacji Akademickich 1932-33
Kazimierz Wandel, sekretarz sem. let. 1933/34
Mieczysław Wdowicki, wiceprezes sem. let. 1931/32
Jerzy Wrembel, olderman sem. let. 1937/38, sekretarz sem. let. 1938/39
Kazimierz Zawistowski, skarbnik sem. let. 1931/32

XIII. Korporacja Akademicka “Gdynia”

Komers K! Gdynia w Hotelu Centralnym, Gdynia 7 V 1932 r.

Data powstania: marzec 1931 r.
Barwy: niebieska – srebrna – błękitna
Dewiza: „Frontem do morza”

Rys historyczny

Gdynia została założona w marcu 1931 r. przez grupę studentów Wyższej Szkoły Handlowej. Należała do grupy tzw. korporacji morskich.

Dnia 26 IV 1932 r. korporacja została przyjęta do Związku Polskich Korporacji Akademickich (data starszeństwa związkowego: 26 IV 1932 r.). Kandydowała pod opieką K! Masovia. Nie uzyskała praw członka rzeczywistego i w 1932 r. została wykluczona ze Związku. Od 1932 r. należała do ogólnopolskiej sanacyjnej Federacji Polskich Korporacji Akademickich (?).

Była ściśle związana z Legionem Młodych, organizacją lewicujących piłsudczyków. Warunkiem członkostwa w korporacji była przynależność do Legionu Młodych, a prezesem Gdynii mógł być tylko komendant Legionu Młodych w Poznaniu. Korporacja była zobowiązana przyjmować corocznie 15 osób wskazanych przez komendanta Legionu. W 1936 r. Ojcem Korporacji został gen. Edmund Knoll-Kownacki.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje 20 nazwisk, w tym jednego członka honorowego.

Lista członków

Członkowie honorowi

Edmund Knoll-Kownacki, (12 lipca 1891 w Pomiechówku - 2 września 1953) s. Kazimierza i Marii baronówny von Eynatten, absolwent szkoły średniej w Kałudze 1908, student Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu Moskiewskiego, a następnie student i absolwent rolnictwa 1913 Moskiewskiego Instytutu Rolnictwa, chor. rez. armii rosyjskiej, od 1914 żołnierz Legionów Polskich, internowany w 1917, od 1918 żołnierz zawodowy WP, od 1925 pełnił obowiązki dowódcy 13 Dywizji Piechoty w Równem, od 1927 gen. brygady, dowódca Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu 1935-39, prezes okręgowy Związku Legionistów, przewodniczący koła 1 Pułku Artylerii Legionów, prezes okręgowy Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej, prezes Aeroklubu Poznańskiego, Ojciec Korporacji Gdynia 1936, w wojnie obronnej 1939 dowódca Grupy Operacyjnej Koło w składzie Armii Poznań, prowadził główne uderzenie Armii Poznań w bitwie nad Bzurą, a następnie uczestniczył w obronie Warszawy, w niewoli niemieckiej w oflagach Hohnstein, Königstein, Johannisbrunn oraz VIIA w Murnau, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii, gospodarował na farmie w Walii, pochowany na Cmentarzu w Beaumaris (Anglesey) w północnej Walii, odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, sześciokrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Komandorskim Orderu Legii Honorowej

Członkowie rzeczywiści

Zbigniew Augustyn, II wiceprezes 1935/36
Adam Harasim, wiceprezes sem. zim. 1932/33
Józef Kalenkiewicz, prezes sem. zim. 1932/33 [prawd. wcześniej w Gedanii Posnaniensis]
Stanisław Mączyński,
Stefan Mączyński,
Ogrodowski,
Jerzy-Wojciech Pluciński, sekretarz sem. zim. 1932/33
Bolesław Rogalski, skarbnik r.a. 1930/31, I wiceprezes 1935/36
Henryk Rogalski,
Jan Rotter, skarbnik sem. zim. 1932/33, skreślony 1932
Skiba,
Jan Strzałkowski, gospodarz sem. zim. 1932/33
Kazimierz Szczepański, sekretarz 1935/36
Tadeusz Urbankowski, prezes 1935/36
Antoni Thor, sekretarz sem. zim. 1931/32
Zdzisław Tyliński,
Paweł Węglewski, olderman 1935/36
Wiącek,
Aleksander Zygmunt, olderman sem. zim. 1932/33

XIV. Konwent “Unitia” - Żeńska Korporacja Akademicka w Poznaniu

Data powstania: 7 V 1931 r.
Barwy: niebieska – złota – biała (symbolika barw: stałość – przyjaźń – cnota i godność kobieca)
Dewiza: „Unitate et labore ad potestatem et gloriam Patriae” („Jednością i pracą do siły i chwały Ojczyzny”)

Rys historyczny

Unitia została założona dnia 20 I 1931 r. przez osiem studentek Uniwersytetu. Powstała z inicjatywy kierownictwa Myśli Mocarstwowej oraz dzięki wsparciu organizacyjnemu K! Selenia. Korporacja nie rozwinęła działalności i po krótkim czasie zanikła.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członkiń obejmuje osiem nazwisk.

Lista członków

Henryka Cabańska, założycielka Unitii 1931, pierwsza sekretarz sem. let. 1930/31
Zofia Drzewiecka, założycielka Unitii 1931, pierwsza wiceprezeska sem. let. 1930/31
Maria Drosselówna, założycielka Unitii 1931, pierwsza olderman sem. let. 1930/31
Galicówna, założycielka Unitii 1931
Wiktoria Musińska, założycielka Unitii 1931, pierwsza gospodarz sem. let. 1930/31
Zofia Słuszkiewiczówna, założycielka Unitii 1931, pierwsza prezeska sem. let. 1930/31
Strancówna, założycielka Unitii 1931
Halina Ważanka, założycielka Unitii 1931, pierwsza skarbnik sem. let. 1930/31

XV. Historica

Data powstania: przed 1932 r.
Barwy: ?
Dewiza: ?

Historica powstała przed 1932 r.

Była korporacją sanacyjną, a w 1932 r. została członkiem-założycielem sanacyjnego związku międzykorporacyjnego - Federacji Polskich Korporacji Akademickich.

XVI. Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego Piłsudia Posnaniensis

Data powstania: 1933 r. (?)
Barwy: ?
Dewiza: ?

Rys historyczny

Piłsudia powstała prawdopodobnie ok. 1933 r. Należała do korporacji sanacyjnych. Działała prawdopodobnie do wybuchu wojny.

Senat Uniwersytetu zatwierdził statut korporacji uchwałą z dnia 20 III 1935 r. Kuratorem z ramienia Uniwersytetu został prof. Zygmunt Pietruszczyński.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje siedem nazwisk, w tym jednego członka honorowego.

Lista członków

Członkowie honorowi

Zygmunt Pietruszczyński, (1886-1965) agrotechnik, prof. UP i Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, kierownik Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, od 1935 kurator, od 21 marca 1936 Filister honorowy Piłsudii, pochowany na Cmentarzu Parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu

Członkowie rzeczywiści

Leonidas Gubarewski, prezes sem. let. 1934/35
Bogdan Kaczmarek, sekretarz sem. let. 1934/35
Kochaniewicz, prezes sem. let. 1933/34
Albin Mięsowicz, ok. 1932 r.
Albin Mięsowicz, (10 października 1906 w miejsc. Skałat w woj. Tarnopolskim - 19 lipca 1989 w Warszawie) s. Stanisława i Kazimiery Michaliny z d. Bursa, absolwent WSH 1934, porucznik WP, w 1939 zmobilizowany do III batalionu 71 pułku 18. dywizji piechoty (grupa operacyjna Narew) i po kilku tygodniach walk pod Zambrowem wzięty 13 września 1939 przez Niemców do niewoli, pierwszy rok wojny spędził w oflagu XVIII A Linz, skąd w końcu maja 1940 przewieziony do oflagu IIC Woldenberg (dzisiejszy Dobiegniew), z obozu ewakuowany w styczniu 1945, doszedł do Murnau, gdzie został wyzwolony przez Amerykanów, po wojnie pracował jako księgowy w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego i Usług w Warszawie, oznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, pochowany na Starych Powązkach w Warszawie (kw. 135-I-2)
Skórnicki, sekretarz sem. let. 1933/34
Kazimierz Wicherkiewicz, 1913 - 1974 w Trzebnicy ?) c. 1938 Masovii, przeszedł do Piłsudii, pochowany w Krotoszynie

XVII. Korporacja Imperia

Data powstania: 27 IV 1933 r.
Barwy: czerwona – biała – niebieska
Dewiza: „Omnia pro Imperio” („Wszystko dla Imperium”)

Rys historyczny

Imperia powstała dnia 27 IV 1933 r. Należała do korporacji sanacyjnych i prawdopodobnie była członkiem Federacji Polskich Korporacji Akademickich. Prawdopodobnie po kilku latach zaprzestała działalności.

XVIII. Korpus “Stefan Czarniecki” Studentów Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki

Dekiel NN.

Data powstania: 1932 r.
Barwy: złota – granatowa – purpurowa
Dewiza: ?

Korpus “Stefan Czarniecki” powstał w 1932 r. Obok korpusów “Zawisza Czarny” z UP i WSH był kolejną korporacją typu korpusowego w Poznaniu. Działał przy Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki w Poznaniu.

Korpus “Stefan Czarniecki” był członkiem nadzwyczajnym Związku Polskich Korpusów Studenckich. Działał do wybuchu II wojny światowej.

Lista członków

Zbigniew Dowbór założyciel Korpusu
Piotr Gładkowski, ok. 1935-36.
Piotr Gładkowski, (12 stycznia 1916 w Aleksandrowie na Krymie - 29 grudnia 1973 w Gniewie) s. Grzegorza (maszynista) i Anastazji z d. Medyczenko, absolwent Gimnazjum im. Stefana Batorego w Wołkowysku, student 1938 Wydziału Mechanicznego WSBMiE 1936-38, od 1936 w Korpusie, uprawiał hokej i boks w klubie akademickim, uciekając przed deportacją w głąb Rosji aresztowany przez Gestapo 1940, wysłany na prace przymusową do Zwikau, za ucieczkę osadzony w obozie pracy w Padasch k. Milicza, następnie więziony we Wrocławiu, Dreźnie i Zwikau 1941-43 oraz w obozie pracy przymusowej w okolicach Weimaru, od 1945 nauczyciel w Szkole Rolniczej w Śleszynie k. Kutna, pracownik Zarządu Portu Szczecin 1946-55, Fabryki Części Samochodowych w Iławie 1956-66, Zakładów Radiowo-Telewizyjnych w Gniewie 1967-73, pochowany na Cmentarzu w Gniewie
Sylwester Jankowski założyciel Korpusu
Franciszek Komorowski założyciel Korpusu
Józef Pawłowski, 1936 r.
Józef Pawłowski (15 marca 1911 w Wierzbiczanach - kwiecień 1940 w Katyniu) s. Władysława (rolnika) i Pelagii z d. Stołowska, uczeń szkoły powszechnej w Lubochni oraz w Goślinowie, którą ukończył 1925, absolwent Szkoły Wydziałowej w Gnieźnie, student i absolwent 1936 PWSBMiE, ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie i 8 Batalionie Saperów w Toruniu 1933/34, ppor. rez. 8, a następnie 5 Batalionu Saperów, uczestnik wojny obronnej 1939, uwięziony przez Sowietów w obozie w Kozielsku, zamordowany, pośmiertnie odznaczony medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”, awansowany na stopień porucznika, w kwietniu 1924 w na budynku szkoły podstawowej podgnieźnieńskim Goślinowie odsłonięto tablicę pamiątkową [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): tablica pamiątkowa w Goślinowie, relacja pracownika IPN w Poznaniu Józefa Świderczuka]
R. Stadtmüller, prezes sem. zim. 1938/39

Ślub Józefa Pawłowskiego z Martą Sucharską, od lewej stoją NN, NN, NN, październik 1936 r.

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Ostatnia zmiana: 7 IX 2024 r.

XIX. Korporacja “Hetmania” Studentów Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki w Poznaniu

Komers (?) K! Hetmania, Poznań 1937-39 r.

Data powstania: 24 XI 1934 r.
Barwy: (…) - biała - (…)
Dewiza: „Salus Reipublicae suprema lex” („Dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem”)

Rys historyczny

Hetmania została założona dnia 24 listopada 1934 r. przez słuchaczy Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki. Powstała z inicjatywy konserwatywnej organizacji sanacyjnej Myśl Mocarstwowa, której członkowie stanowili większość założycieli nowej korporacji.

Całkowita ustalona, fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje sześć nazwisk.

Lista członków

Alfons Alchimowicz, sekretarz sem. zim. 1935/36
Jan Jankowski, gospodarz sem. zim. 1935/36
Tadeusz Jung, pierwszy wiceprezes sem. zim. 1934/35, prezes sem. zim. 1935/36 [być może Tadeusz Antoni Jung (28 stycznia 1913 - 1940 w Katyniu), s. Marcina i Haliny z d. Lelewel]
Stanisław Luterek, 1937-39 r.
Stanisław Florian Luterek, (4 maja 1918 w Krasnystawie - 11 sierpnia 1980 w Bysławiu k. Tucholi) s. Seweryna i Marii z d. Korabius, absolwent Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach 1937, student i absolwent Wyższej Szkoly Budowy Maszyn i Elektrotechniki w Poznaniu (po wojnie Szkoła Inżynierska) 1937-39 oraz 1946-48, w wojnie obronnej 1939 w Ochotniczym Batalionie Lubelskim, w czasie okupacji pracował w handlu 1939-41, hucie Ludwików w Kielcach 1941-43, w konspiracji od 1943 w oddziale AK „Wybranieccy” ps. “Maks” (Świętokrzyskie, dowódca Marian Sołtysiak), po wojnie pracował jako inż. mechanik w Wołowie i Brzegu Dolnym na Śląsku, w fabryce płyt pilśniowych w Nidzie na Mazurach, w cementowni Piechcin na Kujawach, w fabryce celulozy i papieru w Świeciu na Pomorzu oraz POM w Tucholi, pochowany na cmentarzu parafialnym przy kościele w Bysławiu k. Tucholi [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja siostrzenicy Jadwigi Luterek Cholewskiej]
Zbigniew Markowski, pierwszy sekretarz sem. zim. 1934/35, wiceprezes sem. zim. 1935/36
Władysław Stankiewicz, pierwszy prezes sem. zim. 1934/35, olderman sem. zim. 1935/36

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 11 X 2010 r.
Ostatnia zmiana: 20 XII 2018 r.

XX. Korpus Studentów Wyższej Szkoły Handlowej “Zawisza Czarny”

Data powstania: ?
Barwy: ?
Dewiza: ?

Korpus Studentów Wyższej Szkoły Handlowej “Zawisza Czarny” został złożony przez korpus-matkę Korpus Studentów Uniwersytetu Poznańskiego “Zawisza Czarny”. Zgodnie z nazwą był korporacją typu korpusowego i skupiał studentów Wyższej Szkoły Handlowej.

Prawdopodobnie Korpus należał do Związku Polskich Korpusów Studenckich. W 1935 r. w związku z małą ilością członków połączył się z korpusem macierzystym.

Całkowita ustalona, bardzo fragmentaryczna imienna lista członków obejmuje jedynie dwa nazwiska.

Lista członków

Wojciech Kozłowski, (27 czerwca 1904 w Kownie - ) absolwent Gimnazjum im. J. Lelewela w Wilnie 1924, od 1927 student WSH
Kazimierz Sobolewski

Zgromadzenie Korpusu Zawisza Czarny, Poznań 27 stycznia 1929 r.

Opracowania na podstawie:

1) materiałów archiwalnych z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza,
2) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
3) danych encyklopedycznych i słownikowych oraz rozmów z rodzinami zmarłych członków korporacji.

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 11 X 2010 r.
Ostatnia zmiana: 27 X 2024 r.

Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Mniejsze i mniej znane korporacje akademickie z Poznania 1920-1939, (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 27 X 2024 r.

O Archiwum | Muzeum Korporacyjne | Aktualności | Kontakt | English © Archiwum Korporacyjne Nota prawna | Mapa serwisu | created by { re.PUBLIK }