K! Legia

Dekiel Teodora Grabeckiego. Nazwa:
Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego “Legia”
Siedziba:
Poznań
Data powstania:
4 II 1924 r.
Barwy:
ciemnobłękitna - biała - czarna
Dewiza:
„Obrona honoru i interesów Narodu i Państwa”

Rys historyczny

Listownik Legii, 1931 r.

Legia została założona dnia 4 II 1924 r. pod nazwą “Akolia”. Podobnie jak K! Masovia powstała z Akademickiego Komitetu Obronnego, organizacji utworzonej w związku z zamieszkami w 1923 r. w Krakowie mającej na celu “obronę całości i spoistości wewnętrznej narodu przed jakiemikolwiek atakami zewnętrznymi, a nadewszystko wewnętrznymi”. Komers Legii, Poznań.
Inicjatorem powołania korporacji był Prezes Akademickiego Komitetu Obronnego, ówczesny prezes Polonii Posnaniensis oraz Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego Tadeusz Pietrykowski. Dla uwydatnienia charakteru wojskowego korporacji dnia 8 II 1924 r. zmieniono nazwę na “Legia”.

Kotylion balowy w barwach Legii.

Od dnia 20 III 1924 r. Legia należała do Związku Polskich Korporacji Akademickich (data starszeństwa związkowego: 20 III 1924 r.). Kandydowała pod opieką K! Lechia. Prawa członka rzeczywistego Związku uzyskała dnia 21 XI 1924 r.

Fidułka Legii, Poznań lata 30-te.

W końcu lat trzydziestych korporacja zaczęła odgrywać znaczną rolę w życiu poznańskiego i polskiego środowiska korporacyjnego. Stefan Czarliński-Schedlin został pierwszym prezesem Związku Polskich Korporacji Akademickich pochodzącym z Poznania (XV-kadencja, 1937/1938), a Henryk Kleindienst był ostatnim przed wojną skarbnikiem Związku (XVII-kadencja, 1938/1939).

Całkowita ustalona, choć niekompletna imienna lista członków obejmuje 76 nazwisk, w tym dwóch członków honorowych.

Brak wiadomości dotyczących powojennej działalności Korporacji i spotkań jej członków.

Prezydium X-lecia Legii, Poznań 1934 r.

Lista członków

Poniższa, niekompletna lista członków Legii obejmuje ponad 70 nazwisk. Będziemy wdzięczni za jej uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samej korporacji (vide Poszukiwania).

Członkowie honorowi

  1. Julian Aleksander Eborowicz, (25 sierpniaI 1881 - 1945 we Flossenbürgu), prawnik, adwokat, ppłk, Filister honorowy Legii, w czasie okupacji w konspiracyjnej organizacji “Ojczyzna”, osadzony przez Niemców w obozie koncentracyjnym we Flossenbürgu, zamordowany
  2. Antoni Ignacy Unrug, (22 lutego 1860 - 1 sierpnia 1939 w Piotrowie k. Poznania) herbu własnego, s. Wiktora i Emilii z Bojanowskich, właściciel maj. Piotrowo k. Poznania (obecnie Poznań), dziadek Piotra (Corona), kawalerzysta, powstaniec wielkopolski, generał WP, Filister honorowy Legii

Członkowie rzeczywiści

  1. Kazimierz Burnos, prezes sem. let. 1928/29

    Jan Czapiewski, 1937 r.

  2. Jan Czapiewski, (3 lutego 1913 w Łubnie pod Czerskiem - 4 stycznia 1954 w Gdańsku), s. Jana (rolnika) i Marianny z d. Drewek, absolwent Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Chojnicach 1933, student prawa na Wydziale Prawno-Ekonomicznym UP 1933-38, sekretarz 1936/37, przewodniczący Komisji Rewizyjnej PKM 1936/37, prokurator PKM 1937/38, wiceprezes Koła Prawników i Ekonomistów 1936/37, członek MW UP, walczył w wojnie obronnej 1939, więzień łagru w Wiaźmie na Smoleńszczyźnie IX-XII 1939, członek konspiracyjnej organizacji “Ojczyzna” 1940-45, od 1941 jej kierownik organizacyjny w Poznaniu, a od 1944, również agend administracji cywilnej oraz Delegatury Rządu, w Kraju Warty, więzień Gestapo w Forcie VII w Poznaniu (11.XI.1941- 19.III.1942), po wojnie współzałożyciel i dyrektor handlowy Gdańskiej Spółdzielni Spożywców 1945-48, pracownik Ligii Morskiej w Gdańsku 1949, dyrektor Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ w Pruszczu Gdańskim 1950-53, w powojennym Gdańsku ochotniczo uczył autochtonów języka polskiego, pochowany na cmentarzu w Czersku [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja Jacka Czapiewskiego]

    Stefan Schedlin-Czarliński, 1934 r.

  3. Stefan Ludwik Walerian Schedlin-Czarliński, (26 lipca 1909 - 20 września 1939 pod Palmirami) prezes sem. let. 1933/34 (Prezydium X-lecia), wiceprezes 1936/37, prezes ZPKA 1937/38 (XV kadencja), mgr praw UP, ppor. rez. piechoty, w wojnie obronnej 1939 dowódca 1 kampanii 68 Pułku Piechoty 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w ramach Armii “Poznań”, walczył w bitwie nad Bzurą i obronie Warszawy, zginął od odłamków bomby pod Palmirami, spoczywa na Wojskowych Powązkach (10B-1-13)

  4. Stefan de Czernic, wiceprezes sem. let. 1926/27, prezes 1927
  5. Ryszard Czyżewski, wiceprezes sem. let. 1930/31, 1931/32 oraz 1932
  6. Wincenty Daniec, sekretarz sem. zim. 1934/35
  7. Antoni Dargas, (12 marca 1915 w Czarnowie k. Brus - 8 listopada 1991 w Londynie) student prawa UP, olderman 1937/38, delegat PKM na IX Radę Naczelną ZPKA, wiceprezes Koła Prawników i Ekonomistów 1936/37, dwukrotny prezes Młodzieży Wszechpolskiej UP 1937/38 oraz 1938/39, prezes Narodowego Komitetu Akademickiego 1938/39, w latach 1938-39 redaktor “Kuriera Poznańskiego” i “Myśli Polskiej”, po wybuchu wojny sekretarz polityczny Mariana Seydy w Biurze Informacji i Dokumentacji w Paryżu, w PSZ w Szkocji, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii, kierownik Biura Association of Captive European Nations (ACEN) i redaktor “Continental News Service”, polityk i działacz emigracyjny, m.in. prezes Rady Związku Ziem Zachodnich, prezes Związku Pomorskiego w Wielkiej Brytanii, redaktor kwartalnika “Poland and Germany”, od 1966 prezes Stronnictwa Narodowego na emigracji, członek Tymczasowej Rady Jedności Narodowej, pochowany na Cmentarzu Gunnersbury w Londynie
  8. Feliks Deutsch (po wojnie Przemęcki), ( - 1997 w Warszawie), absolwent UP, mgr praw, po wojnie zmienił nazwisko na “Przemęcki”
  9. Wiktor Dmoszyński, olderman, a od marca wiceprezes sem. let. 1928/29
  10. Dominiczak, założyciel Legii, członek pierwszego Prezydium 1924
  11. Witold Feigel, ( - 1996) prezes 1939 (ostatnie Prezydium przed wojną)
  12. Antoni Filek,
  13. Józef Filek,
  14. Konrad Gatz (Gaca), ( - przed 1996) prawnik, adwokat
  15. Walerian Gołuński, (1913-1988) delegat PKM na IX Radę Naczelną ZPKA, prezes Poznańskiego Sądu Międzykorporacyjnego 1936/37, prezes Bratniej Pomocy Studentów UP 1938/39, działacz SN, szef Wydziału Organizacyjnego Komendy Okręgu Krakowskiego NOW, prawnik, adwokat, pochowany w Sopocie
  16. Zbigniew Górecki, prezes sem. let. 1930/31

    Teodor Grabecki, lata 30-te.

  17. Teodor Grabecki, (1913 w Płocku - 1999) c. 1934, sekretarz 1938/39, członek Zarządu Młodzieży Wszechpolskiej UP, lekarz medycyny UP, żołnierz NOW-AK, po wojnie aresztowany i skazany na karę śmierci, więziony do 1956, po 1956 pracował jako lekarz kolejowy w Pile

  18. K. Grabowski, sekretarz 1926
  19. Witold Grabowski,
  20. Marian Harbuziński (H ? arbuziński), c. ok. 1931, skreślony 1931
  21. Edmund Iwicki,

    Janusz Jabłoński, 1934 r.

  22. Janusz Jabłoński, wiceprezes 1932/33, II wiceprezes sem. let. 1933/34, olderman 1934

  23. Czesław Jacewicz, prezes 1932/33
  24. Zbigniew Jasielski, (1904-1978)
  25. Antoni Jędrzejkowski, (30 stycznia 1914 w Zanańsku (1920 ?) - ), student i absolwent 1949 med. UP
  26. Kazimierz Jęśko, sekretarz 1939 (ostatnie Prezydium przed wojną)
  27. Feliks Kiwacz,
  28. Henryk Kleindienst, wiceprezes 1939 (ostatnie Prezydium przed wojną), ostatni skarbnik ZPKA 1938-39 (XVII kadencja)
  29. Stefan Kliszczyński, olderman sem. zim. 1926/27
  30. Józef Kluczyński, 16 grudnia 1907 w Grodzisku - ) absolwent Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. Bergera w Poznaniu, student chemii UP, c. 1927 Magna-Polonia, przeszedł do Legii, sekretarz 1932/33, po wojnie pracował w Izbie Rzemieślniczej dyrektor huty szkła w Pobiedziskach, członek Stronnictwie Demokratycznego (Pracy ?)
  31. Alfons Kobyliński, prezes 1938/39, skarbnik 1939 (ostatnie Prezydium przed wojną)
  32. Edward Kochańczyk-Korda (Korda-Kochańczyk), sekretarz 1934 (X-lecie), prezes sem. zim. 1934/35, po wojnie na emigracji w Kanadzie, członek Koła Filistrów Polskich Korporacji Akademickich w Montrealu
  33. Witold Konieczny, sekretarz sem. let. 1930/31 i sem. zim. 1931/32
  34. Jerzy Korczak, prezes sem. let. 1926/27
  35. Władysław Korzeniewski,
  36. Władysław Krupski, sekretarz sem. let. 1928/29
  37. Zygmunt Krzycki,
  38. Henryk Kuczewski, sekretarz, a od grudnia prezes sem. zim. 1926/27, wiceprezes sem. zim. 1927/28
  39. Antoni Kurkiewicz, (ok. 1918 - ) pochodził z Łomży

    Kazimierz Lesiński, 1946 r.

  40. Kazimierz Lesiński, (1908 w Krotoszynie - 27 października 1976 w Poznaniu) s. Walentego i Heleny z d. Łukowska, absolwent Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Kępnie 1928, student bankowości i handlu WSH, a następnie Wydziału Prawno-Ekonomicznego UP 1928-31, sekretarz sem. zim. 1930/31, od 1933 pracownik Drukarni i Księgarni św. Wojciecha, w czasie okupacji uczestnik akcji ratowania książek polskich z magazynów Księgarni św. Wojciecha, od 1939 członek organizacji „Ojczyzna”, ps. „Ksawery Lenc”, prowadził tajną akcję pomocy społecznej oraz informacji i propagandy, współpracował z siatką tajnej administracji państwowej, w 1944 za wystąpienie w obronie polskiego robotnika brutalnie potraktowanego przez niemieckiego policjanta więziony przez Niemców przez kilka tygodni w więzieniu przy ul. Młyńskiej, zwolniony dzięki staraniom właściciela firmy, w której był zatrudniony, w 1947 ukończył studia na UP, od lutego 1945 ponownie pracownik Drukarni i Księgarni św. Wojciecha, od 5 III 1946 dyrektor handlowy Drukarni, aresztowany 18 X 1948 przez WUBP w Poznaniu pod zarzutem sabotażu gospodarczego, skazany 20 IV 1950 przez WSR w Poznaniu na piętnaście lat więzienia, więziony w Warszawie przy ul. Rakowieckiej oraz we Wronkach, zwolniony warunkowo w maju 1955, przez pewien czas pozostawał bez pracy, od 1956 zatrudniony w Wydawnictwie Poznańskim, a następnie w Wydawnictwie „Pallotinum”, gdzie pracował do emerytury [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): Aleksandra Pietrowicz, Kazimierz Lesiński, (w:) Encyklopedia Konspiracji Wielkopolskiej, Poznań 1998; Aleksandra Pietrowicz, Działania Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu przeciwko Drukarni św. Wojciecha - śledztwo i proces dyrekcji (1948–1950), (w:) Agnieszka Łuczak, Aleksandra Pietrowicz (red.), Zmagania ze społeczeństwem. Aparat bezpieczeństwa wobec Wielkopolan w latach 1945-1956 (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. IV), Poznań 2008, s. 173-198]

  41. Władysław Lutyński, (20 października 1919 w Płocku - 20 stycznia 2002 w Warszawie) student prawa UP, c. 1938, student i absolwent weterynarii SGGW, działacz Młodzieży Wszechpolskiej i SN, po studiach pracownik Departamentu Weterynarii w Ministerstwie Rolnictwa 1949-75, doktorat Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu 1971, habilitacja SGGW 1979, prof. Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW, autor ok. 360 publikacji, odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, pochowany na warszawskich Powązkach
  42. Edmund Majewski, (15 listopada 1917 w Selicach - ), student i absolwent 1947 farmacji UP
  43. Jan Makowski,
  44. Czesław Marcinkowski,
  45. Edmund Niewęgłowski, ( - 1939-1945) student med. UP, członek Zarządu Młodzieży Wszechpolskiej UP, aresztowany przez Gestapo, zesłany do Plötzensee, tam zamordowany
  46. Władysław Niewiadomski, prezes sem. zim. 1931/32, 1932
  47. Czesław Olejniczak, c. ok. 1927, wystąpił 1927
  48. Lucjan Ossowski, skreślony 1931
  49. Zygfryd Ostoja-Ostojski, (17 grudnia 1903 w Lubaszu k. Czarnkowa - styczeń 1944 w Warszawie) brat Bogdana (Helionia), absolwent Gimnazjum św. Marii Magdaleny, uczestnik wojny bolszewickiej, student i absolwent 1931-32 medycyny UP, wiceprezes sem. let. 1928/29, w 1933 prowadził praktykę lekarską w Szamotułach, a następnie w Poznaniu 1934-39, autor licznych publikacji naukowych w prasie medycznej („Lekarz Kolejowy”, „Medycyna Praktyczna”, Therapia Nova”, „Polska Gazeta Lekarska”), od 1940 w Warszawie, działacz działacz Obozu Narodowo-Radykalnego,w konspiracji w Związku Jaszczurczym / NSZ (ps. „Zyga”, „Doktor”), dowodził plutonem likwidacyjnym Akcji Specjalnej Inspektoratu Ziem Zachodnich NSZ, aresztowany w początkach stycznia 1944, rozstrzelany podczas masowej egzekucji 19 stycznia w Alejach Jerozolimskich lub 24 stycznia w ruinach getta [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja Aleksandra Kopińskiego]
  50. Konrad Pajewski, sekretarz 1937/38, skarbnik 1938/39

    Kazimierz Palacz, 1934 r.

  51. Kazimierz Palacz, (6 lutego 1908 w Podarzewie - 15 marca 1985 w Poznaniu) s. Stanisława i Anieli z d. Dziurkiewicz, absolwent Gimnazjum Bergera, absolwent Szkoły Podchorążych w Jarocinie 1930, student i absolwent 1936 Wydziału Rolno-Leśnego UP, I wiceprezes sem. let. 1933/34 (Prezydium X-lecia), po studiach pracował w majątku ojca, a od 1938 we własanym maj. Wielkie k. Kiekrza i Jabłkówko w pow. Wągrowiec, w 1940 wysiedlony do Generalnej Guberni, po wojnie pracował do 1957 w przemyśle drobiarskim, a następnie od 1959 w dzierżawionych gospodarstwach rolnych, a w końcu we własnym gospodarstwie rolnym, pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Parafialnym w Kiekrzu

    Witold Pertek, 1938 r.

  52. Witold Pertek, skarbnik 1936/37, prezes 1937/38

  53. Kazimierz Petasz, sekretarz sem. let. 1926/27 oraz sem. zim. 1927/28, wiceprezes sem. zim. 1930/31, olderman sem. let. 1930/31
  54. Kazimierz Peters, autor hymnu Legii
  55. Lucjan Piekarek, wystąpił 1931
  56. Eugeniusz Pięta (po wojnie Połomski), (1 stycznia 1919 w Łowiczu - ), student i absolwent 1952 med. UP, w czasie wojny w obozie koncentracyjnym w Guzen, pracownik szpitala im. Pawłowa przy ul. Długiej, wykładowca UP, zmienił nazwisko na “Połomski”, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych
  57. Jerzy Piskorz, założyciel Legii, członek pierwszego Prezydium 1924
  58. Zdzisław Piskorz, założyciel Legii, członek pierwszego Prezydium 1924

    Jerzy Płókarz, 1934 r.

  59. Jerzy Płókarz, (14 stycznia 1907 w Bralinie w pow. Kępno - 26 września 1988) s. Franciszka i Anny z d. Dawid, student i absolwent prawa UP 1926-31 (mgr praw), wiceprezes sem. zim. 1930/31, w czasie okupacji adwokat w Gdyni, skąd uciekł ścigany przez Niemców do Kielc, gdzie także pracował jako adwokat i wraz z adwokatem Piotrem Mosiem pomagał Polakom dotkniętym wojną, w konspiracyjnej organizacji “Ojczyzna”, po wojnie wrócił do Kępna, gdzie pracował do końca życia jako adwokat, działał w Zrzeszeniu Prawników Demokratów i Zrzeszeniu Prawników Polskich, Towarzystwa Przyjaźni Młodzieży Szkół Wyższych, Klubu Sportowego „Kolejarza” w Kępnie, PCK, odznaczony m.in. odznaką „Zasłużony dla Adwokatury”, pochowany na cmentarzu katolickim w Kępnie

    Adam Pohl, 1934 r.

  60. Adam Pohl, (1910 - lata 90-te) sekretarz sem. let. 1933/34 (Prezydium X-lecia)

  61. Ludwik Roth, prezes sem. zim. 1926/27, olderman sem. zim. 1927/28, sem. let. 1928/29 oraz sem. zim. 1930/31
  62. Eugeniusz Różański,
  63. Wincenty Rudzki, wiceprezes sem. zim. i sem. let. 1926/27, prezes 1930, olderman 1931/32,
  64. Edmund Rutkowski, ( - 4 maja 1997) członek Zarządu Bratniej Pomocy Studentów UP 1939, naukowiec, doc. w Państwowym Instytucie Geologicznym

    Damian Sarnowski, 1932 r.

  65. Damian Sarnowski, (25 sierpnia 1906 w Błociszewie w pow. śremskim - 12 lipca 1953 w Kępnie) s. Władysława (ogrodnika) i Heleny z d. Sieradzka, absolwent Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Kępnie 1927, następnie praktykował w maj. Malczewo k. Gniezna 1927-28, student i absolwent (inż. rolnictwa) Wydziału Rolniczo-Leśnego 1928-33, sekretarz 1932, po studiach pracował w maj. Marchwacz w pow. kaliskim 1933-35, a następnie w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej w Poznaniu 1935-39, gdzie sprawował funkcję kierownika Referatu Rachunkowości dla Gospodarstw Średnich i Małych, w czasie okupacji księgowy i rybak w maj. Wola-Wydrzyna k. Radomska, po wojnie komisarz ziemski w Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Kępnie 1945-48, a następnie pracował w Związku Samopomocy Chłopskiej 1948-49 oraz w Banku Rolnym i Państwowych Gospodarstw Rolnych 1949-51, działał w Stronnictwie Ludowym, pochowany na cmentarzu parafialnym w Kępnie

  66. Leopold Sławiński, (1916- 1993) inż. leśnik
  67. Stefan Strzałko, sekretarz 1930, prezes sem. zim. 1930/31
  68. Józef Szmalstych, (30 lipca 1910 w Wolicy-Jodko w pow. piotrkowskim - 1940 w Katyniu), s. Fryderyka i Marii z Cwidżyńskich, absolwent Gimnazjum im. T. Czackiego w Krzemieńcu 1932, absolwent Szkoly Podchorążych Rezerwy Artylerii 1933, ppor. rez., przypisany do 13 Pułu Artylerii Lekkiej, w niewoli sowieckiej, zamordowany przez NKWD
  69. Jan Terlecki, wiceprezes sem. let. 1930/31 i 1931/32, wielokrotny członek Zarządu i wiceprezes 1932/33 Bratniej Pomocy Studentów UP, członek kierownictwa wojewódzkiego Mł. SN 1934, przewodniczący Sądu Koleżeńskiego Koła Prawników i Ekonomistów 1934/35, publicysta m.in. “Głosu Akademickiego” oraz “Czuwajmy”
  70. Józef Trawkowski, wiceprezes sem. zim. 1934/35
  71. Leon Ulandowski,
  72. Antoni Wolniewicz, (17 stycznia 1911 - 20 marca 1942 w Berlinie) prezes 1936/37 i 1937, wiceprezes 1937/38, prezes Młodzieży Wszechpolskiej 1936/37 i 1937, prawnik, działacz Stronnictwa Narodowego, redaktor naczelny “Polski Narodowej”, członek zarządu SN w Poznaniu, w czasie drugiej wojny światowej prezes Stronnictwa Narodowego w Wielkopolsce, od 1940 pierwszy komendant Narodowej Organizacji Bojowej ps. “Marian”, “Znicz”, “Bałt”, “Mróz”, aresztowany 1940, wyrokiem sądu specjalnego w Poznaniu skazany na karę śmierci, zgilotynowany w więzieniu Plötzensee
  73. Kazimierz Zaremba, założyciel Legii, pierwszy prezes 1924, prezes sem. zim. 1927/28, dowódca Legii Akademickiej 1926

    Marian Żołnierkiewicz, 1934 r.

  74. Marian Żołnierkiewicz, olderman sem. let. 1933/34 (Prezydium X-lecia)

Pieczęć Legii, 1931 r.

Listę członków opracowano na podstawie:

1) K. A. Tyszka, Lista członków Polskiej Korporacji Akademickiej Legia (Poznań), (w:) Polskie Korporacje Akademickie 1997, nr 14, s. 95 i n.,
2) materiałów archiwalnych z Archiwum UAM,
3) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
4) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków Korporacji Legia.

Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 14 II 2009 r.
Ostatnia zmiana: 27 X 2024 r.

Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego “Legia”, (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 27 X 2024 r.

O Archiwum  |  Muzeum Korporacyjne  |  Aktualności  |  Kontakt  |   English © Archiwum Korporacyjne     Nota prawna  |  Mapa serwisu  | 
Szukaj    »
created by { re.PUBLIK }