K! Orlęta kresowe
Dekiel NN. |
Nazwa:
Polska Akademicka Korporacja “Orlęta kresowe”
Siedziba:
Lwów
Data powstania:
marzec 1928 r.
Barwy:
biała – złota – czerwona
Dewiza:
„Ojczyzna, Nauka, Cnota” |
Rys historyczny
IX Komers Rocznicowy Korporacji Orlęta, Lwów 14 III 1937 r.
Orlęta została założona przez grupę studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza, Politechniki Lwowskiej, Akademii Medycyny Weterynaryjnej oraz Akademii Handlu Zagranicznego w marcu 1928 r. W związku z brakiem zgody uczelni na nazwę “Orlęta” ustalono nazwę związku na “Polska Akademicka Korporacja ‘Orlęta kresowe’, ale na codzień używano nazwy “Orlęta”.
Należała do korporacji chrześcijańskich i od maja 1928 r. członkiem Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich. Orlęta była we Lwowie największą korporacją reprezentującą ten profil ideowy. Korporacja blisko współpracowała z Towarzystwem Szkoły Ludowej.
W semestrze zimowym 1933/34 Orlęta połączyła się z lwowską K! Szczerbiec. Oficjalna nazwa korporacji nie uległa zmianie, ale od tego czasu powszechnie używano nazwy “Orlęta-Szczerbiec”. W nieznanych okolicznościach w lutym 1938 r. z połączonych korporacji wyłoniła się ponownie K! Szczerbiec.
Korporacja Orlęta na Pielgrzymce Młodzieży Akademickiej, Częstochowa 24 V 1936 r.
Całkowita ustalona, niekompletna imienna lista członków obejmuje 71 nazwisk, w tym pięciu członków honorowych.
Brak informacji o działalności Korporacji Orlęta oraz spotkaniach jej członków w czasie wojny i w okresie powojennym.
Lista członków
Poniższa, niekompletna lista członków Orlęta obejmuje ponad pięćdziesiąt nazwisk. Będziemy wdzięczni za jej uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samej korporacji (vide Poszukiwania).
Członkowie honorowi
- Leon Halban, dr, Filister honorowy Orląt lwowskich
- Wiktor Hłasko, ojciec Henryka (Orlęta), naczelny dyrektor Koncernu Naftowego “Małopolska”, pełnomocnik Grupy Francuskich Towarzystw Naftowych, Przemysłowych i Handlowych - Małopolska, dyrektor firmy naftowej Verdatok w Polance k. Krosna, Filister honorowy Korporacji Orlęta
- Kazimierz Idaszewski, dr inż., Filister honorowy Orląt lwowskich
- Aleksy Klawek, (11 maja 1890 w Rogoźnie - 22 listopada 1969 w Katowicach) s. Ignacego i Anny z Krupików, uczeń Gimnazjum w Rogoźnie, alumn seminariów duchownych w Poznaniu i Gnieźnie 1909-13, święcenia kapłańskie w Gnieźnie 1913, student biblistyki i orientalistyki na uniwersytetach w Munster, Monachium i Wrocławiu 1914-17 oraz asyrologii na uniwersytecie w Paryżu 1922, dr teologii Munster 1917, wykładowca biblistyki w gnieźnieńskim i poznańskim seminarium 1919-22, habilitacja UJK 1923, od 1923 prof. nadzw. UJK, kierownik Katedry Starego Testamentu 1923-39, prof. zw. 1929, dziekan Wydziału Teologicznego 1926/27 oraz prorektor UJK 1933/34, duszpasterz akademicki, Filister honorowy Korporacji Orlęta, Filister honorowy Lwowskiego Koła Międzykorporacyjnego, odznaczony Dyplomem Zasługi i Złotą Odznaką ZPKA, w czasie wojny m.in. więziony przez Niemców, po wojnie wykładowca UJ 1945-66, kierownik Katedry Starego Testamentu 1945-54 oraz dziekan Wydziału Teologicznego 1947-51, od 1966 wykładowca biblistyki w Seminarium Duchownym w Krakowie, pochowany na cmentarzu parafialnym w Rogoźnie, członek honorowy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1921 oraz Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego 1968, od 1948 członek-korespondent PAU
- Stanisław Kłodnicki, ojciec Tadeusza (Orlęta), dr, dyrektor, Filister honorowy Orląt kresowych
Członkowie rzeczywiści
- Lesław Adamczak,
- Stanisław Bardecki,
- Zygmunt Biniszkiewicz,
Czesław Blicharski, 1937 r.
- Czesław Blicharski, 5 lipca 1918 w Tarnopolu - 21 maja 2015 w Zabrzu) s. Michała (kolejarz) i Zuzanna z d. Paciora, absolwent Szkoły Ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim im. Henryka Sienkiewicza w Tarnopolu, a następnie II Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Tarnopolu 1936, student prawa UJK 1936-39, c. 1937, skreślony, w wojnie obronnej 1939 od 5 wrzesnia w straży obywatelskiej w Tarnopolu, w kwietniu 1940 wraz z dwoma braćmi aresztowany w czasie próby przedostania się przez granicę na Węgry, osadzony w łagrze k. Archangielska, a następnie w Workuty, żołnierz II Polskiego Korpusu PSZ, przez Persję, Indie, Płd. Afrykę dotarł do Wielkiej Brytanii, szkolony lotniczo w Wielkiej Brytanii i Kanadzie, lotnik w Dywizjonie 300 w ramach RAF (24 lotów bojowych m.in. naloty na Drezno), absolwent prawa polskiego wydziału w Oxfordzie 1945, po rozwiązaniu polskiej armii w Wielkiej Brytanii, wyemigrował do Argentyny 1949-53, a następnie do Urugwaju 1953-55, gdzie pracował dla Amerykańskiego Koncernu Tekstylnego, przyjechał do Polski w 1956 (wrócił do czekającej 16 lat sympatii), imał się różnych prac, prześladowany przez władze komunistyczne, od 1966 pracował w Biurze Prjektów BIPROMET, a następnie w Pracowni Organizacji jako tłumacz przy komputeryzacji Huty “Szopienice”, od 1978 na emeryturze, kolekcjoner i historyk-amator opisujący dzieje Tarnopola i Kresów Wschodnich, autor m.in. wspomnień “Tarnopolanina żywot nie pokorny” (1996), odznaczony Krzyżem Walecznych (za walkę w Dywizjonie 300) oraz Krzyżem Oficerskim OOP, uhonorowany tytułem Kustosza Pamięci Narodowej 2014 [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): Czesław Blicharski, Tarnopolanina żywot nie pokorny, 1996, ss. 56-57; relacja Czesława Blicharskiego]
[Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): Czesław Blicharski, Tarnopolanina żywot nie pokorny, 1996, ss. 56-57; relacja Czesława Blicharskiego]
- Michał Blinder, (1918? - ) ze Lwowa, student prawa UJK, fuksmajor ok. 1937, przeszedł przez Rosję, był w polskiej marynarce w Anglii, po wojnie wrócił do kraju
- Lucjan Cepa, student PL (?), założyciel Korporacji Orlęta
Ignacy Człowiekowski, 1937 r.
- Ignacy Człowiekowski, (ok. 1915/16 - ok. 2008) z Krosna, student prawa UJK 1935-37, w 1939 przez Węgry dostał się do Francji, uczestniczył w kampanii francuskiej 1940, dostał się do Szwajcarii, gdzie ukończył prawo i ekonomię, po wojnie w Wielkiej Brytanii, a następnie w Kanadzie, działacz polonijny
- Marian Danielec,
- Józef Dorosiński, z Przemyśla
- Stanisław Gamski, inż. lądowy, płk LWP, wykładowca budowy lotnisk PW
Józef Giebułtowicz, 1937 r.
- Józef Giebułtowicz, (1915 - 18 stycznia 1968) student UJK, x ZAKP 1937, dr praw, mgr nauk dyplomatycznych, działacz SN i NOW we Lwowie, więzień KL Majdanek, po II wojnie światowej I sekretarz Ambasady PRL w Waszyngtonie i poseł PRL w Oslo, tłumacz literatury anglosaskiej i skandynawskiej, zastępca red. naczelnego miesięcznika „Perspektywy Polskie”, pochowany na Powązkach
- Jan Głowacz, założyciel Korporacji Orlęta
- Witold Goszkowski (Góżkowski), członek Korporacji Szczerbiec, po wojnie dyrektor administracyjny PŚ w Gliwicach
Leszek Grodecki, 1937 r.
- Leszek Grodecki, student prawa UJK 1938-39, po wojnie w latach 50-tych na emigracji w Argentynie
- Gromnicki,
- Wojciech Gutowski,
- Zygmunt Happach,
- Józef Hasny (Hassny), c. 1926/27 Scythia, założyciel Orląt kresowych
- Henryk Hłasko, s. Wiktora (Orlęta), założyciel Korporacji Orlęta, w okresie wojny dowódca plutonu w Ośrodku I AK Grójec ps. „Damazy”
- Tymoteusz Kajzer,
- Tadeusz Kalita, z Sambora, student prawa UJK 1936-39
- Kaczmarek
- Tadeusz Kaczmarczyk,
- Adam Karasiński, (2 luty 1905 w Oświęcimiu - 1940 w Charkowie), student Wydziału Mechanicznego PL, inż., ppor. rez., więzień Ostaszkowa, zamordowany przez NKWD
Władysław Karocki, 1933 r.
- Władysław Karocki, (13 czerwca 2011 we Lwowie - 2 lutego 2002 w Krakowie) s. Jana (księgowego) i Ludwiki z Węglarskich, absolwent I Państwowego Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika we Lwowie, student Wydziału Mechanicznego PL, wiceprezes Orląt kresowych 1933, członek Akademickiego Koła Fotograficznego, w 1939 zmobilizowany do Okręgowego Biura Cenzury Dowództwa Okręgu nr VI WP we Lwowie, we wrześniu 1939 wraz z biurem wyjechał na Węgry, pracował w przedstawicielstwie WP w Budapeszcie, w sekcji organizującej wyjazdy polskich żołnierzy do Francji, jako kurier dwukrotnie przez zieloną granicę przechodził uzbrojony do Polski i powracał do Budapesztu, w 1942 wrócił do Lwowa, gdzie wstąpił do AK, zajmował się montażem radiostacji i nasłuchem radiowym, do lipca 1944 pracował w niemieckim Biurze Technicznym Kolei Wschodniej Bauinspektion, po zajęciu Lwowa przez Sowietów współuczestniczył w tworzeniu spółdzielni TRUDFOTO, której został prezesem, w lutym 1945 podczas aresztowań wśród lwowskiej AK zatrzymany i po dwumiesięcznym śledztwie i torturach wywieziony w bydlęcych wagonach za Ural, skazany zaocznie przez moskiewskie Kolegium Specjalne NKWD na 8 lat łagrów, najpierw w Niżnym Tagile, gdzie pracował w kopalni węgla, a później w kilu kolejnych łagrach od dalekiej północy po południowy Kazachstan, doprowadzony do stanu skrajnego wyczerpania fizycznego, po odbyciu kary w łagrach wywieziony na dożywotnią zsyłkę do Kargino nad Jenisejem, po trzech latach w grudniu 1955 repatriowany do Polski, gdzie dołączył do rodziny w Krakowie, przez ponad półtora roku na leczeniu pourazowej psycho-nerwicy, więcej w publikacji A. Karocki, “Droga Michała Branda z Polski przez Syberię do Polski. Lata 1939-1955”, po powrocie do zdrowia pracownik administracji Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja syna Andrzeja Karockiego]
- Stefan Karolewicz,
- Tadeusz Kłodnicki, student PL, założyciel Korporacji Orlęta, prezes Lwowskiego Koła Środowiskowego Polskach Akademickich Korporacji Chrześcijańskich 1928 oraz 1932, wiceprezes Koła Inżynierów Lądowych 1934, inż. lądowy
- Koczij
- Andrzej Kopciński,
- Bronisław Kopyciński, (1907 - 2004) absolwent Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, student PL, założyciel Orląt kresowych, członek zarządu 1927/28 i komisji rewizyjnej 1929/30 Bratniej Pomocy Studentów PL, red. naczelny czasopisma PL „Życie Technickie”, po wojnie dr nauk technicznych, później prof. Politechniki Krakowskiej, w tym rektor 1956-65
- Stanisław Kowalczyk,
- Jerzy Kozubowski, lekarz
Roman Krzemień, 1937 r.
- Roman Krzemień, ( - 1940 w Charkowie) polonista, wiceprezes 1934, ppor. piech. rez., zginął w Charkowie
- Zbigniew Krzyworączka, (ok. 1900 - ) z Grzymałowa w woj. tarnopolskim, inż. geodeta
- Zdzisław Kwaśniewski, (19 grudnia 1909 - 1978 w Łodzi) s. wojewody lwowskiego, absolwent VI (?) Gimnazjum we Lwowie 1927, student i absolwent 1931 prawa UJK, akt. 1927-32 Gasconia (?), później członek Szczerbca, po wojnie adwokat w Łodzi
Jerzy Meinhardt, 1937 r.
- Jerzy Meinhardt, (1915 - ) z Przemyśla, absolwent IV Gimnazjum im. J. Długosza we Lwowie (?), student prawa UJK, członek NOW, zamordowany przez Gestapo (?)
- Tadeusz Mędrzycki,
Mieczysław Michałowicz, 1937 r.
- Mieczysław Michałowicz, (ok. 1936/37 - ) z Mostów Wielkich, student filozofii UJK, a następnie med. UJK, przydomek, używał imienia Mieczysława ps. Meka, w 1940 wywieziony do Kazachstanu, gdzie pracował jako felczer, skończył wydział med. w Edynburgu, pozostał na emigracji
- Ludwik Michałowski
- Leon Mrzygłocki, (ok. 1910/12 - 1993) absolwent II Państwowe Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego we Lwowie, student i absolwent prawa UJK, kierownik Caritasu na UJK, działacz SN oraz Towarzystwa Szkoły Ludowej, delegat rządu na woj. tarnopolskie
Józef Narożański, 1937 r.
- Józef Narożański, (3 lipca 1911 w Horodnicy na Podolu - 18 maja 1974 w Rzymie) absolwent IV Gimnazjum im. J. Długosza we Lwowie, student i absolwent prawa UJK, prezes Czytelni Akademickiej, prezes Młodzieży Wszechpolskiej we Lwowie, kpt. art. II Korpusu, walczył m.in. pod Tobrukiem i Monte Cassino, po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, wiceprezes SN w Wielkiej Brytanii, pochowany na South Ealing w Londynie, odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Srebrnym Krzyżu Zasługi z Mieczami
- Jerzy Onyszkiewicz, założyciel Korporacji Orlęta
- Karol Piszczek, (1914-1984) z Trzcieńca k. Lackiej Woli (obecnie Wołycia), absolwent UJK, ppor. AK
Zygmunt Płaczkiewicz, 1936 r.
- Zygmunt Płaczkiewicz, (15 lutego 1916 w Humaniu - 15 lutego 1963 w Katowicach) s. Leona (lekarza i wieloletniego ordynatora Szpitala św. Jana w Lublinie) i Wandy z Przybylskich, absolwent Gimnazjum Humanistycznego w Chyrowie, student i absolwent (mgr prawa) prawa UJK 1935-38, członek Falangi, wykluczony cum infamia za udział w napadzie na redaktora naczelnego “Słowa Narodowego” Jana Matysika 1938, w czasie wojny pracował w Zarządzie Miasta w referacie transportu Białej Podlaskiej, po wojnie osiadł i pracował jako naczelnik Urzędu Samochodowego, a od 1949 jako adwokat w Katowicach, pochowany na cmentarzu katolickim w Katowicach, miał żonę Helenę i syna Jerzego [Źródła (poza wskazanymi poniżej spisu członków): relacja syna Jerzego Płaczkiewicza]
- Belina-Prażmowski, malarz
- Alojzy Postulka, założyciel Korporacji Orlęta
- Rohlman (Kohlman)
Jerzy Ruebenbauer, 1937 r.
- Jerzy Ruebenbauer, ( - ok. 1994) założyciel Korporacji Orlęta, inż. wodny, po wojnie na emigracji w Kanadzie
- Zbigniew Schoentaler,
- Ludwik Serafinowski, (3 sierpnia 1909 w Mogilnie - 27 sierpnia 1944 we Włoszech) s. Feliksa i Władysławy z Maćkowiaków, matura eksternistycznie 1928, student i absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej PL 1929-35, kanc. 1931, olderman 1931/32, 1932 i 1934, prezes Lwowskiego Koła Środowiskowego 1934, działacz narodowy we Lwowie, żołnierz 10 pac II Korpusu Polskiego, poległ we Włoszech
Kazimierz Sipczyński, 1938 r.
- Kazimierz Sipczyński, (29 stycznia 1910 - 19 czerwca 2009 w Krakowie) absolwent I Państwowego Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika we Lwowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
- Stanisław Skowroński,
- Roman Sołony
- Bolesław Stankiewicz,
- Zygmunt Stelmach,
Struś, 1936 r.
- Struś, z Dobromila
Stanisław Strycharski, 1936 r.
- Stanisław Strycharski, (20 grudnia 1915 we Lwowie - 23 kwietnia 2000 w Bytomiu) absolwent IV Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie, student prawa UJK, c. 1933, kilkukrotny prezes i olderman, prezes Lwowskiego Koła Środowiska Zjednoczenia i Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich 1939, prezes Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich, członek i prezes Młodzieży Wszechpolskiej na UJK, absolwent UJK, w marcu 1940 aresztowany przez NKWD i skazany na karę śmierci, uratowany, od 1942 żołnierz NOW we Lwowie ps. “Jastrzębiec”, adwokat, pochowany na cmentarzu w Bytomiu
- Tadeusz Szczurek,
Tadeusz Świderski, 1937 r.
- Tadeusz Świderski, z Jaworowa
- Andrzej Świerczyński, członek Korporacji Szczerbiec, prawnik, adwokat, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii
- Mieczysław Trojnarski,
- Eugeniusz Wilczyński, założyciel Korporacji Orlęta
- Mieczysław Wojtyna, (1917 - 10 kwietnia 1977) student prawa UJK, członek Korporacji Szczerbiec, adiunkt w Instytucie Nauk Społecznych i Ekonomicznych PK, dr hab., autor wielu prac z zakresu prawa cywilnego, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Złotą Odznaką ZNP
Roman Wójcicki, 1937 r.
- Roman Wójcicki, agent Gestapo, odpowiedzialny za dekonspirację lwowskiej NOW
- Władysław Zawadzki
- Zdzisław Ziemiakowski, absolwent prawa UJK
Listę członków opracowano na podstawie:
1) Stanisław Strycharski, Lista członków Polskiej Korporacji Akademickiej Orlęta (Lwów), (w:) Polskie Korporacje Akademickie 1996, nr 11, s. 105 i n.,
2) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
3) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków Korporacji Orlęta.
Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 13 IX 2010 r.
Ostatnia zmiana: 8 IX 2024 r.
Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Polska Akademicka Korporacja “Orlęta kresowe” (Lwów), (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 8 IX 2024 r.