K! Lechia
Dekiel Lechii - vide Poszukiwania. |
Nazwa:
Korporacja Akademików Polskich “Lechia”
Siedziba:
Czerniowce
Data powstania:
1910 r.
Barwy:
biała – niebieska – czerwona
Dewiza:
“Przez miłość do jedności, przez jedność do wolności” |
Rys historyczny
Strona tytułowa programu Komersu XXV-lecia Lechii w dniu 3 II 1935 r. w Czerniowcach.
Lechia powstała w 1910 r. w wyniku nieporozumień w Towarzystwie akademików polskich “Ognisko” w Czerniowcach. Grupa byłych członków Ogniska wraz z innymi polskimi studentami - byłymi członkami austriackich korpsów Alemania i Gothia postanowiła założyć polską korporację akademicką opartą ściślej o tradycje niemieckich Burschenschaftów. Lechia skupiała w konsekwencji wyłącznie Polaków i w odróżnieniu od Ogniska miała charakter duelancki. Wiązał się z tym obowiązek udzielania satysfakcji honorowej z bronią w ręku. Czerniowiecka Lechia istniała 30 lat i zakończyła działalność po zajęciu miasta przez wojska rosyjskie w 1940 r.
Lechia działała na rzecz integracji studentów-Polaków, umacniania polskości na Bukowinie oraz współpracy kulturalnej polsko-rumuńskiej. Komers Lechii, Czerniowce 10 VII 1936 r. W 1938 r. w ramach Korporacji istniały sekcje: sceniczna, literacka, społeczna. Była członkiem Związku Stowarzyszeń Polskich w Rumunii. Współpracowała m.in. ze wspomnianym Ogniskiem oraz Polskim Towarzystwem Gimnastycznym “Sokół” w Czerniowcach. Utrzymywała kontakty z korporacjami rumuńskimi Bucovina i Moldova oraz wielonarodowościową (austriacką) Gothią.
Korporacja cieszyła się znacznym społecznym uznaniem. W latach 30-tych powstało w Katowicach Koło Filistrów Lechii. W obchodach 25. rocznicy powołania korporacji w dniu 3 II 1935 r. wzięli udział przedstawiciele rumuńskich władz państwowych, władze czerniowieckiego Uniwersytetu oraz liczni przedstawiciele organizacji polskich z Rumunii. Lechia, przed Uniwersytetem, Czerniowce ok. 1935 r. Na obchody przybyły także delegacje korporacji z Polski, w tym z poznańskiej Lechii oraz lwowskiego Znicza.
Od lewej: Kazimierz Mitelski, Siemiątkowski, Czerniowce lata 30-te.
Prawdopodobnie w dwudziestoleciu międzywojennym przy wsparciu Lechii powstała korporacja polskich gimnazjalistów Jagiellonia, która miała stanowić swoiste zaplecze kadrowe dla korporacji.
Całkowita ustalona, choć niekompletna imienna liczba członków obejmuje 61 nazwisk, w tym pięciu członków honorowych.
Brak wiadomości o działalności Korporacji i spotkaniach jej członków w okresie powojennym.
Lista członków
Poniższa, niekompletna lista członków Lechii obejmuje około 50 nazwisk. Będziemy wdzięczni za jej uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samej korporacji (vide Poszukiwania).
Członkowie honorowi
- Wiktor Buliński, (1895? - ) nadkomisarz Policji (1935), sekretarz redakcji “Przeglądu Policyjnego”, członek honorowy Lechii z Czerniowiec
- Mieczysław Grabiński, konsul RP, Filister honorowy Lechii (1933)
- P. Jampolski, płk WP, Filister honorowy Lechii
- dr Eugeniusz Mitkiewicz, Filister honorowy Lechii
- Henryk Zucker, redaktor, Filister honorowy Lechii
Członkowie rzeczywiści
- Kajetan Amirowicz,
- Kajetan Antonowicz,
- Antoni Bogusiewicz, ostatni prezes 1940
Wilhelm Czernichowski (?), 1936 r.
- Wilhelm Czernichowski, ( - po 1945 w Katowicach ?)
- A. Czerwiński, prezes 1931/32, wcześniej sekretarz
- Czerwonka, ( - po 1945 w Londynie ?) po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii
- Franciszek Dąbrowski, ( - po 1945 w Bukareszcie ?)
- A. Dobrowolski, dr, sekretarz Koła Starych Strzech Lechii w Polsce 1935;
- Wacław Donabidowicz, po wojnie miał został w Suczawie w Rumunii
- Kazimierz Dorogostajski
- Zygmunt Dubi, (1914 - ) harcerz, student w Wiedniu, aresztowany przez NKWD 1940, skazany na 15 lat zsyłki, więziony w łagrach na Syberii, po powrocie mieszkał w Zakopanym
Franciszek Duda, 1935 r.
- Franciszek Duda, (11 listopada 1915 w Czerniowcach - 22 marca 1988 w Tarnowie) s. kolejarza Michała i Albiny z d. Matusz, absolwent Gimnazjum Aron Pumnul w Czerniowcach, student prawa Uniwersytetu Króla Karola w Czerniowcach 1933, studia ukończył na Uniwersytecie w Bukareszcie 1941, działacz harcerski i korporacyjny, po wybuchu wojny organizator i realizator przerzutu Skarbu Narodowego Polski przez Rumunię do partu Konstancja nad Morzem Czarnym, po wkroczeniu wojsk rosyjskich do Czerniowiec przedostał się do Rumunii i pracował jako radca prawny przetwórni mięs “Abator” w Suczawie, a później w Turnu Severin, w 1947 jako repatriant przyjechał do Polski, organizator i dyrektor placówek Polskiej Agencji Drzewnej “Paged” w Szczecinku i Tarnowie, radca prawny i dyrektor pionu organizacyjno-prawnego Tarnowskiego Okręgu Gazownictwa Ziemnego, dyrektor administracyjny Tarnowskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Ogólnego, pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie
Roman Gazda (?), 1936 r.
- Roman Gazda, (24 stycznia 1915 w Neuottarking (? prawd. dzisiejsza dzielnica Wiednia - 22 grudnia 1975 we Lwowie) s. Władysława/Włodzimierza, piłkarz m.in. Wisły Sadogóra, Polonii Czerniowce, Dynama i Spartaka Lwów, także Dynama Kijów, po wojnie trener, pochowany na Cmentarzu Janowskim we Lwowie (pole 13)
- Jacnański,
- Wacław Janick (?), przed 1931/32 prezes, wiceprezes, sekretarz
Grzegorz Janowicz, ok. 1937 r.
- Grzegorz Janowicz, brat Jana (Lechia), zginął na początku działań wojennych
Jan Janowicz, druga poł. lat 30-tych.
- Jan Janowicz, brat Grzegorza (Lechia), został po wojnie w Bukareszcie
- Czesław Konecki,
Jan Łopuszański.
- Jan Łopuszański, student prawa, zaginął w 1941
- J. Machowski, dr, prezes Koła Starych Strzech Lechii w Polsce 1935
Bolesław Malinowski, lata 30-te.
- Bolesław Malinowski, prezes 1938
- Tadeusz Miciński, wiceprezes listopad 1921
Kazimierz Mitelski, lata 30-te.
- Kazimierz Mitelski, (1909-1985) prof. polskiego Gimnazjum w Czerniowcach, pochowany na cmentarzu Węglowa Wola w Warszawie
- Mizunka,
- Franciszek Molan (Molon ?), akt. 1932
- Antoni Mraczek, (5 czerwca 1919 w Czerniowcach - ) s. Józefa i Marii ze Smolnickich, brat Franciszka (Lechia), matura w Czerniowcach, student i absolwent studiów handlowo-przemysłowych na Studiach Wyższych Nauk Przemysłowo-Handlowych w Bukareszcie 1939-47 (nostryfikacja dyplomu SGW 1949), studia doktoranckie Wyższa Szkoła Handlu Zagranicznego w Wiedniu 1970-75, dr nauk ekonomicznych (?), tłumacz przysięgły języka niemieckiego i rumuńskiego, referent MSZ w Warszawie 1947-49, kierownik działu ekonomicznego z Zjednoczeniu Przemysłu Koncentratów Spożywczych w Warszawie 1949-58, zastępca dyrektora Zakładu Graficznego “Dom Słowa Polskiego” w Warszawie 1958, kierownik działów w przedsiębiorstwach handlu zagranicznego w Warszawie: Rolimpex 1958-62, Prodimex 1962-66, Varimex 1966-67, wykładowca niemieckiego w Spółdzielni Pracy “Lingwista Oświata” w Warszawie 1966-70, rzeczoznawca w przedsiębiorstwie ZREMB w Warszawie 1967, starszy radca w Centralnym Urzędzie Jakości i Miar w Warszawie 1969-70, właściciel biura tłumaczeń w Wiedniu 1975-1997, założyciel i fundator “Fundacji promocji międzynarodowej współpracy naukowej i wdrożeń racjonalizatorskich dla utrzymania pokoju” w Warszawie 1990
Franciszek Mraczek, 1936 r.
- Franciszek Mraczek, (15 września 1915 w Czerniowcach - 9 lipca 2013) s. Józefa i Marii ze Smolnickich, brat Antoniego (Lechia), student i absolwent med. Uniwersytet w Jassach w Mołdawii, dr med. 1939, chirurg, specjalista z zakresu rehabilitacji, w 1947 przyjechał do Polski, od 1947 dyrektor szpitali w Głuszycy i Nowej Rudzie, kierownik poradni chirurgicznej przy Szpitalu w Nowej Rudzie oraz poradni rehabilitacyjnej przy kopalni Nowa Ruda, odznaczony m.in. Medalem im. prof. Jana Mikulicz-Radeckiego, Odznaką “Zasłużony dla miasta i gminy Głuszyca”, Srebrnym Krzyżem Zasługi, pochowany Cmentarzu Parafialnym im. św. Rodziny we Wrocławiu (Sępolno)
Longin (?) Oliwa (?), 1936 r.
- Longin (?) Oliwa
- Wacław Oliwa, farmaceuta, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii
Maksymilian Osman, 1935 r.
- Maksymilian Osman, (1910-1991)
- Henryk Pochnarski (? Pochnowski), akt. 1932
- Jan Pochmanski (?), akt. 1932
- Podhorski, brat drugiego, obaj z Bukaresztu
- Podhorski, brat drugiego, obaj z Bukaresztu
- Jan Pustelnik, skarbnik listopad 1921
- Franciszek Różyłowicz, założyciel Lechii, pierwszy prezes 1910 [prawd. Franciszek Antoni Różyłowicz (4 czerwca 1888 w Stryju - ) s. Jana i Antoniny z Kościńskich], vide www.rozylowicz.com]
- Jan Sanecki, prof. polskiego gimnazjum w Czerniowcach, po wojnie w Polsce
- Wacław Sanicki, po wojnie pracownik PP
- Stanisław Schwann, (1912-1982) pracownik naukowy Politechniki Szczecińskiej
Siemiątkowski, lata 30-te.
- Siemiątkowski,
- Stebelski, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii
- Otto Stelingowski, prezes 1934, komendant hufca w Czerniowcach, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii (?)
- Władysław Szury, nauczyciel w polskim Gimnazjum w Czerniowcach
- Eugeniusz Szlimkiewicz (Schlimkiewicz), wiceprezes 1935
- Adolf Szymonowicz, polonista, dr, nauczyciel (dyrektor ?) w polskim Gimnazjum w Czerniowcach
- Zygmunt Tarnawski, matematyk, nauczyciel w polskim Gimnazjum w Czerniowcach
- Kazimierz Tarnowski (Tarnawski),
- Franciszek Toczyński,
- Artur Twardowski
- Bronisław Urbański, nauczyciel rysunków w polskim Gimnazjum w Czerniowcach
- Boleslaw Wachlowski
Kazimierz Zahorski, lata 30-te.
- Kazimierz Zahorski, (26 października 1908 w Sucica Veche k. Czerniowiec - 14 września 1987 w Warszawie) s. Józefa (kowala) i Marii z d. Sorycz, absolwent Liceum im. Aron Pumnul w Czerniowcach, student i absolwent nauk przyrodniczych Uniwersytetu Króla Carola w Czerniowcach, w czasie wojny pracował w Ambasadzie RP w Bukareszcie oraz jako nauczyciel w szkołach państwowych, organizator i przewodniczący Domu Polskiego w Craiowej w Rumunii, członek Polskiego Zjednoczenia Demokratycznego w Rumunii, po wojnie przyjechał do Polski, Po powrocie do Polski, pracował na stanowiskach kierowniczych w Spółdzielni Samopomoc Chłopska, Ministerstwie Szkolnictwa Wyższego i Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, odznaczony m.in. Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim OOP, pochowany na Cmentarzu Wolskim w Warszawie
- K. Zarzymski, nauczyciel muzyki w polskim Gimnazjum w Czerniowcach, po wojnie pozostał w Rumunii
- Mieczysław Zarzymski, fuks 1935
- Bronisław Ziemiankowski, - 1976) wiceprezes 1931/32, prezes 1935 (Prezydium XXV-lecia), mgr ichtiolog, późniejszy główny ichtiolog delty Dunaju
- Kazimierz Żukowski, prezes listopad 1921, dr
Pieczęć Związku Filistrów Lechii w Polsce, 1935 r.
Listę członków opracowano na podstawie:
1) Patryk Tomaszewski, Polska Akademicka Korporacja “Lechia” w Czerniowcach 1910-1940, (w:) Polska i Rumunia - od historycznego sąsiedztwa do europejskiego partnerstwa, Sucava 2009,
2) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
3) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków Korporacji Lechia.
Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 28 VII 2010 r.
Ostatnie zmiany: 26 X 2024 r.
Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Korporacja Akademików Polskich “Lechia” (Czerniowce), (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 26 X 2024 r.