Czwartym obok Wrocławia, Dorpatu i Rygi ośrodkiem akademickim, w którym w czasie zaborów działały polskie korporacje akademickie były Czerniowce.
Od 1775 r. Czerniowce należały do Austrii, a w 1849 r. stały się stolicą Księstwa Bukowiny - kraju koronnego cesarstwa Habsburgów. Były miastem pogranicza, w którym spotykały się różne narodowości, religie i kultury. Obok siebie żyli tam Żydzi, Rumuni, Niemcy, Ukraińcy (Rusini), Polacy, Rosjanie, Ormianie i inni.
Uniwersytet w Czerniowcach, ok. 1910 r.
W 1875 r. na bazie istniejącego od 1827 r. Instytutu Teologicznego cesarz Franciszek Józef powołał do życia Uniwersytet w Czerniowcach. Studentami byli w większości Żydzi i Niemcy. Znaczny odsetek stanowili także Rumuni i Ukraińcy (Rusini). W latach 1880-1890 na 5297 studentów 9,94% stanowili Polacy, a w kolejnej dekadzie w latach 1890-1900 na 7.037 słuchaczy było 9,6% Polaków. Pochodzili oni w większości z Bukowiny, gdzie od wieków mieszkała znaczna grupa ludności polskiej oraz w mniejszym stopniu z należącej także do państwa habsburskiego Galicji.
Między 1875 r. a 1940 r. Czerniowce były silnym ośrodkiem korporacyjnym. Działało tam kilkadziesiąt korporacji różnych narodowości i proweniencji ideowych. Uniwersytet w Czerniowcach, ok. 1930 r. Wskazać należy na korporacje austriackie (m.in. Austria, Gothia, Alemannia), niemieckie (Arminia, Teutonia), rumuńskie (m.in. Arboroasa, Junimea, Bucovina, Moldova), ukraińskie (m.in. Sojuz, Zaporozhe, Bukowina), żydowskie (m.in. Hasmonäa, Zephira, Emunah) oraz polskie (Ognisko, Lechia). Miały one bardzo różny charakter. Choć podstawowym wyznacznikiem pozostawała zazwyczaj narodowość, różniły się one między sobą także pod względem wyznawanych wartości, przyjętych zwyczajów i tradycji. Były wśród nich liberalne korporacje tzw. corpsy (zasady: wolność, równość, tolerancja), narodowo zorientowane korporacje tzw. burschenschafty (zasady: wolność, honor, ojczyzna), korporacje chrześcijańskie, śpiewacze, naukowe i inne. W Czerniowcach i innych miastach Bukowiny istniały nie tylko korporacje akademickie, ale także liczne korporacje gimnazjalne.
W tym okresie jak wspomniano istniały w Czerniowcach dwie polskie korporacje akademickie. Powstałe ok. 1876 r. Towarzystwo Akademików Polskich w Czerniowcach “Ognisko” oraz założona w 1910 r. Korporacja Akademików Polskich “Lechia”. Studenci Polacy, w szczególności przed powstaniem Lechii, bywali niejednokrotnie członkami austriackich corpsów, w tym Alemanii i Gothii oraz istniejącej w latach 1891-1906 wielonarodowościowej (?) korporacji katolickiej Unitas (łączyła ona katolików obrządków rzymskiego, grekokatolickiego i ormiańskiego).
W odróżnieniu od innych powstałych przed Wielką Wojną polskich korporacji, które po 1918 r. przeniosły swoje siedziby z Dorpatu, Rygi, Wiednia i Petersburga do Polski, Ognisko i Lechia kontynuowały w dwudziestoleciu międzywojennym swoją działalność w Czerniowcach.
Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 28 VII 2010 r.
Ostatnie zmiany: 14 X 2010 r.
Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Polskie korporacje akademickie w Czerniowcach, (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 14 X 2010 r.